علائم و نشانههای سرطان دهان و زبان یا لثه معمولاً شامل موارد زیر است:
زخم لب یا دهان که بهمرور زمان خوب نمیشود.
ایجاد لکه سفید یا قرمز در داخل دهان جزو علائم اولیه سرطان دهان است.
لق شدن دندانها بدون علت خاص.
رشدسریع توده در داخل دهان.
درد در نواحی مختلف دهان ووجود توده یا ضایعه دهانی بیش از دوهفته در دهان/
بلع دشوار یا دردناک
سرطان دهان چیست؟
در واقع سرطان دهان نوعی از سرطان است که با نام Oral cancer نیز شناخته میشود و میتواند هر یک از قسمتهای تشکیل دهنده دهان (حفره دهان) را تحت تاثیر قرار دهد. سرطان دهان میتواند در قسمتهای زیر اتفاق بیفتد:
لبها
لثهها
زبان
پوشش داخلی گونهها
سقف دهان
کف دهان (زیر زبان)
سخت کام
نرم کام
سرطان دهان یکی از چندین نوع سرطانی است که در دستهبندیای به نام سرطانهای سروگردن قرار میگیرد.
این نوع سرطان بهصورت یک توده یا زخمی در دهان ظاهر میشود که از بین نمیرود. در ایالات متحده آمریکا سالانه حدود ۵۰,۰۰۰ نفر به سرطان دهان مبتلا میشوند که ۷۰ درصد از آنها مرد هستند.
بسته به اینکه کدام سلول در دهان دچار سرطان شده، این بیماری دستهبندی میشود.
انواع سرطان دهان
دهان از انواع مختلفی از سلولها تشکیل شده است. نوع سرطان دهان به این بستگی دارد که سرطان در کدام یک از انواع سلولها آغاز شده است.
کارسینوم سلول سنگفرشی در حفره دهان
بیش از ۹۰ درصد سرطانهای دهان از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma) هستند. سلولهای سنگفرشی سلولهای نازکی هستند که سطح صافی دارند و شبیه فلسهای ماهی به نظر میرسند. این سلولها اغلب در بافتهایی یافت میشوند که سطح پوست، پوشش اندامهای توخالی بدن و پوشش مجاری تنفسی و گوارشی را تشکیل میدهند. کارسینوم به معنای سرطان است.
سایر سرطانهای حفره دهان که به میزان کمتری رایجاند عبارتاند از:
وروکوس کارسینوما در دهان
وروکوس کارسینوما (Verrucous carcinoma) یک زیرگروه نادر از کارسینوم سلول سنگفرشی است. این نوع کارسینوم بهندرت به سایر قسمتهای بدن منتشر میشود، اما میتواند به طور عمقی در بافتهای اطراف رشد کند.
ملانومای دهان
ملانوما (Melanoma) در سلولهای تولیدکننده رنگدانه ایجاد میشود که به پوست رنگ میدهند. ملانومای سروگردن میتواند در هر نقطهای از پوست، داخل بینی یا حفره دهان نیز ایجاد شود.
کارسینوم سلول بازال
کارسینوم سلول بازال (Basal cell carcinoma) از سلولهای بازال آغاز میشود. این نوع سرطان روی لبها ظاهر میشود.
سرطان دهان
سرطان دهان یا Oral cancer ابتدا به شکل توده یا زخمی در دهان دیده می شود. تفاوت این زخم با سایر زخم ها این است که از بین نمی رود. طبق آمار انجمن سرطان آمریکا به طور میانگین حدود ۵۰۰۰۰ نفر در ایالات متحده سالانه به این نوع سرطان مبتلا می شوند که ۷۰ درصد این جمعیت را مردان تشکیل می دهند. از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر، حدود یازده نفر در طول زندگی خود مبتلا به سرطان در دهان می شوند. مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند. همچنین احتمال ابتلا به این سرطان در افراد سفید پوست بیشتر از سایر افراد است. این نوع سرطان اگر به موقع تشخیص داده نشود و به درمان آن پرداخته نشود، می تواند خطر بسیار بزرگی برای زندگی افراد محسوب شود.
به طور کلی سرطان های مربوط به دهان عبارتند از:
سرطان های لب، زبان، گونه ها، کف دهان، کام سخت و نرم، سینوس ها و حلق (گلو).
Oral cancer) )در واقع نوعی از سرطان است که داخل دهان شما را درگیر می کند. این سرطان در ابتدا می تواند در لب ها یا در دهان شما مانند لکه های سفید یا زخم هایی که خونریزی می کنند، ظاهر شود. در صورت درمان نشدن، سرطان می تواند در سراسر دهان و گلو و سایر نواحی سر و گردن گسترش یابد.
اگر به موقع متوجه وجود سرطان شویم، درمان آن برای پزشکان بسیار آسان تر است. با این حال، بیشتر افراد زمانی متوجه بیماری های دهان و دندان خود می شوند که بیماری بسیار پیشرفت کرده است. اگر به طور مداوم به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید، در صورت بروز علائم سرطان دهان، به موقع متوجه این بیماری خواهید شد و به طور حتم نتیجه بسیار بهتری جهت درمان، دریافت خواهید کرد.
عوامل ایجاد سرطان دهان
بروز سرطان دهان در افراد سیگاری و الکلی بیشتر از سایر افراد است. به وجود آمدن زخم و ضایعات بدخیم دهان نیز از عوامل به وجود آمدن سرطان دهانی است.
تشخیص زود هنگام سرطان در دهان
تشخیص به موقع باعث جلوگیری از پیشرفت آن و کاهش میزان مرگ و میر میشود. با مشاهده کوچکترین زخم، ضایعه و توده مشکوک در هرناحیه ای از زبان، گونه، لب و صورت سریعا به متخصص بیماری های دهان مراجعه کرده تا با انجام بیوپسی (نمونه برداری) جهت تشخیص و درمان به موقع، از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.
در روند مشاهده تومور مشکوک تنها راه شناخت نوع زخم و ضایعه، بررسی این نکته است که در آن سلول های سرطانی وجود دارد یا خیر.
جراحی سرطان لثه
در بیماری سرطان لثه، جراحی ممکن است یکی از روش های درمانی برای از بین بردن و درمان این ضایعه باشد. جراحی سرطان لثه با برداشتن تومور و بافت اطراف ضایعه همراه است.در برخی شرایط و موارد برای درمان سرطان لثه بافت ضایعه ممکن است بخشی از فک و دندان ها را نیز درگیرکرده باشد که برای از بین بردن کامل بیماری ناچار به تلفیق روش های درمانی دیگر مثل شیمی درمانی و رادیوتراپی باشد.
آیا سرطان لثه قابل درمان است ؟
درمان سرطان لثه با روش های مختلف مثل جراحی سرطان لثه قابل انجام است، اما مسئله قابل توجه در این میان، میزان موفقیت در درمان است.
در جواب اینکه آیا سرطان لثه قابل درمان است یا خیر باید گفت میزان موفقیت این درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، مثل : مراحل تشخیص جهت بررسی نوع و اندازه ضایعه، میزان گسترش و پیشرفت ضایعه و تشخیص زودرس بیماری سرطان لثه، احتمال موفقیت و قابل درمان بودن سرطان لثه را افزایش خواهد داد.
درمان سرطان دهان چیست؟
در درجه اول برای درمان سرطان دهان بهتر است چکاپ کامل و بیوپسی یا نمونه برداری از بافت ضایعه جهت تشخیص دقیق نوع بیماری انجام شود و بعد از تشخیص کامل، مرحله پیگیری و انجام درمان های لازم برای کنترل، جلوگیری از پیشرفت، درمان و از بین رفتن کامل زخم یا تومور مشکوک انجام شود.
درمان سرطان دهان مربوط به طیف گسترده ای از تخصص های مختلف است که با جراحی، اشعه، شیمی درمانی و تغذیه و در برخی موارد روانشناسی مراقبت از رفتار بیمار انجام میشود. با تشخیص به موقع و مراجعه به متخصص بیماری های دهان مراقب سلامتی دهان، صورت و فک خود باشید