جراحی دندان عقل [انواع، مراحل، عوارض، دلایل، مراقبت‌های لازم]

جراحی دندان عقل یکی از جراحی‌هایی است که تقریبا همه ما یک روز آن را تجربه خواهیم کرد. دندان عقل، سومین دندان آسیاب و آخرین دندان رشد کرده است و معمولا در بازه سنی ۱۸ تا ۲۷ سال ظاهر می‌شود. از آنجایی که این دندان پس از شکل‌گیری فک و رشد دندان‌ها رشد خواهد کرد، فضای اندکی برای بیرون آمدن دارد؛ به همین دلیل دردناک است. دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند که با احساس درد در مراحل اولیه، برای جراحی یا کشیدن دندان عقل اقدام کنید. در ادامه به انواع جراحی دندان عقل و مراقبت‌های بعد از آن می‌پردازیم.

[lwptoc]

انواع جراحی دندان عقل

جراحی و کشیدن دندان عقل بر اساس نحوه قرارگیری این دندان در فک مشخص خواهد شد. معمولا دندان عقل به صورت نهفتگی افقی، نهفتگی عمودی، نهفتگی به سمت عقب دهان و نهفتگی مزیال رشد می‌کند. دندانپزشکان بر اساس نوع رشد این دندان، از روش‌های گوناگونی برای خارج کردن آن استفاده می‌کنند. به طور کلی جراحی دندان‌های عقل به دو دسته جراحی نهفته و جراحی نیمه نهفته طبقه‌بندی می‌شود.

جراحی دندان عقل نهفته

اگر رشد دندان عقل به صورتی باشد که از لثه بیرون نیاید، به آن دندان عقل نهفته می‌گویند و نیاز به جراحی دارد. در این نوع جراحی، ابتدا یک برش بر روی لثه ایجاد می‌کنند و بر اساس نوع قرارگیری دندان آن را به صورت تکه تکه یا خرد شده خارج خواهند کرد. بسیاری از افراد از جراحی دندان‌های عقل می‌ترسند؛ در حالیکه نیاز به ترسیدن نیست، چون این جراحی با استفاده از بی‌حسی انجام می‌شود و بیمار دردی را احساس نخواهد کرد.

دندان عقل نهفته معمولا به گونه‌ای رشد می‌کند که دیده نمی‌شود؛ به همین دلیل می‌تواند مشکلات زیادی به دنبال داشته باشد. در اطراف این نوع دندان، کیسه رویشی یا فولیکول وجود دارد که با گذشت زمان می‌تواند تغییر ماهیت دهد و به کیست یا تومور تبدیل شود. برای پیشگیری از این مشکلات توصیه می‌شود که جراحی دندان را سریع‌تر انجام دهید.

جراحی دندان عقل نیمه نهفته

در صورتی که دندان عقل شما به صورت طبیعی و مانند دیگر دندان‌ها رشد کرده باشد، به صورت عادی کشیده می‌شود و احتیاجی به جراحی نخواهد داشت. یکی از انواع دندان‌های عقل، دندان نیمه نهفته نام دارد و به این صورت است که فقط مقداری از دندان از لثه خارج می‌شود و بقیه آن در لثه باقی می‌ماند. این نوع دندان نیاز به جراحی دارد. در صورتی که جراحی آن را به تعویق بیندازید می‌تواند سبب مشکلات دیگری مانند عفونت لثه و التهاب آن شود.

مراحل جراحی دندان عقل

اگر قصد دارید برای کشیدن دندان عقل خود اقدام کنید، بهتر است با مراحل آن آشنا شوید. در ادامه به مراحل جراحی دندان عقل می‌پردازیم:

معاینه دندان

برای جراحی کردن دندان ابتدا دندانپزشک باید آن را معاینه کند. برای این کار از دندان شما عکس می‌گیرد تا محل قرارگیری آن را بررسی نماید. با معاینه دقیق، دندانپزشک می‌تواند نوع جراحی را تعیین کند و در رابطه با مراقبت‌های قبل و بعد از آن به شما توضیح دهد.

بی حس کردن لثه

شروع جراحی با تزریق داروی آرام‌بخش و بی حس کردن بافت لثه و دندان خواهد بود. برای این کار از تجهیزات پیشرفته، سوزن‌های ظریف و داروهای بدون درد و عارضه استفاده می‌شود.

کشیدن دندان

وجود یا عدم وجود این مرحله به نوع قرار گیری دندان و سختی خارج کردن آن از لثه بستگی دارد. معمولا دندان‌های عقل فک بالا راحت‌تر از فک پایین کشیده می‌شوند. البته لازم به ذکر است که ساختار دهان و فک هر شخص متفاوت است.

جراحی دندان

در صورتی که دندان عقل به راحتی قابل کشیدن نباشد، باید آن را جراحی کرد. برای این کار با استفاده از تجهیزات، استخوان و بافت‌های روی دندان را کنار می‌زنند. زمانی که دندان دیده شد، آن را با استفاده از انبر خارج می‌کنند. در زمان جراحی شما هیچ دردی احساس نمی‌کنید، فقط ممکن است فشاری که به دندان عقل وارد می‌شود را احساس نمایید. از آنجایی که در جراحی دندان، دندانپزشک باید با شکستن دندان آن را خارج کند؛ پس صدای شکسته شدن نیز کاملا طبیعی خواهد بود.

بخیه زدن

برای جراحی دندان عقل، پزشک مجبور است بر روی لثه برش ایجاد کند و در زمان تمام شدن جراحی نیز باید آن را بخیه بزند. نگران نباشید، دندان شما همچنان بی حس است و دردی احساس نخواهید کرد.

مراقبت‌های بعد از جراحی دندان عقل

از آنجایی که جراحی و کشیدن دندان عقل با خونریزی و درد همراه است، باید پس از انجام آن مراقبت‌های لازم را انجام دهید تا این عوارض را به حداقل برسانید. مراقبت‌های بعد از این جراحی عبارتند از:

• بلافاصله بعد از جراحی، به منظور قطع خونریزی گاز استریل را به مدت ۲۰ دقیقه بر روی محل جراحی شده فشار دهید. دندانپزشک به شما پیشنهاد می‌دهد که تعداد بیشتری گاز استریل تهیه کنید تا در صورت خونریزی در منزل، دوباره این کار را تکرار نمایید. هیچ وقت برای قطع خونریزی، دندان را شستشو ندهید؛ زیرا خونریزی را بیشتر می‌کند. اگر احساس کردید خونریزی دندان شما بیش از حد طبیعی است و نمی‌توانید آن را کنترل کنید، سریعا به کلینیک دندانپزشکی یا اورژانس مراجعه نمایید.
• بلافاصله پس از بیرون آمدن از مطب دندانپزشکی مسکن‌های تجویز شده را مصرف کنید؛ چرا که این مسکن‌ها باید پیش از شروع درد مصرف شوند. کشیدن دندان عقل یا جراحی آن با درد زیادی همراه است؛ بنابراین مسکن‌ها را در زمان مناسب و با دوز تجویز شده مصرف کنید تا درد ناشی از آن را کنترل نمایید. معمولا برای کنترل این درد از ترکیب ایبوپروفن با پاراستامول استفاده می‌شود.
• یکی از رایج‌ترین عوارض پس از جراحی دندان‌های عقل، تورم در ناحیه جراحی شده است. مناسب‌ترین روش برای کاهش تورم، استفاده از کمپرس یخ خواهد بود. برای این کار یک کیسه حاوی یخ را درون یک حوله بپیچید و برای ۵ تا ۱۰ دقیقه بر روی صورت و ناحیه جراحی شده نگه دارید. در دو روز اول جراحی، هر ساعت این کار را تکرار کنید تا تورم را کاهش دهید.
• پس از جراحی دندان در بسیاری از افراد تریسموس ایجاد می‌شود. تریسموس وضعیتی است که در آن عضلات فک بیمار دچار گرفتگی می‌شوند و نمی‌تواند به خوبی دهان خود را باز کند. برای بهبود این وضعیت در چند روز اول جراحی، غذای نرم مصرف کنید.
• یکی از شایع‌ترین و شدیدترین عوارض این جراحی، خشکی حفره دندان است. خشکی حفره معمولا دردناک است و تا دو الی سه هفته بعد از جراحی نیز ادامه خواهد داشت. در صورتی که پس از جراحی احساس درد داشتید، نگران نشوید و تنها در صورت طولانی شدن و شدیدتر شدن درد به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.
• مصرف الکل در این زمان ممنوع است؛ چرا که روند بهبودی را کاهش می‌دهد و اثر آنتی بیوتیک‌ها را از بین می‌برد. در موارد شدیدتر نیز ممکن است الکل با آنتی بیوتیک‌های مصرف شده تداخل داشته باشد و مشکلات بیشتری برای شما ایجاد کند.
• از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید؛ چون درمان را به تعویق می‌اندازند و باعث ایجاد خشکی حفره دندان خواهند شد.
• تا دو روز بعد از جراحی، از مسواک زدن ناحیه جراحی شده خودداری کنید. بقیه دندان‌ها را نیز به آرامی مسواک بزنید.
• تا ۲۴ ساعت پس از کشیدن دندان عقل از دهانشویه استفاده نکنید و اجازه دهید که حفره، روند طبیعی بهبود را پشت سر بگذارد. بعد از گذشت این زمان می‌توانید دهان خود را با آب یا دهانشویه شستشو دهید. برای بهبود سریع‌تر بهتر است دهانشویه را با یک قاشق نمک و یک فنجان آب گرم ترکیب کنید و سپس مورد استفاده قرار دهید.
• مصرف نوشیدنی با استفاده از نی باعث اعمال فشار بر روی دندان و ایجاد خونریزی خواهد شد؛ پس نوشیدنی‌ها را با نی مصرف نکنید.
• تا یک هفته پس از کشیدن دندان عقل، غذاهای نرم و آبکی مصرف کنید.
• تا یک هفته پس از جراحی، از ورزش یا فعالیت بدنی زیاد خودداری نمایید‌.

عوارض جراحی دندان عقل

جراحی کردن دندان عقل جزو ایمن‌ترین روش‌های برداشتن دندان‌ است، اما گاهی اوقات با عوارض جزئی همراه است. عوارض این روش معمولا بین سه تا هفت روز باقی می‌مانند و پس از آن بهبود می‌یابند. برخی از عوارض شایع این روش عبارتند از:

بی حسی موقت در گونه‌ها و لب‌ها

برای انجام جراحی حتما باید بی حسی تزریق شود تا قسمت‌های اطراف دندان بی حس شده و دردی احساس نشود. پس از گذشت چند دقیقه تا چند ساعت بی حسی از بین می‌رود و عضلات صورت و فک به حالت قبل برمی‌گردند.

بی حسی ماندگار

در موارد محدود ممکن است جراحی دندان باعث ایجاد آسیب به عصب‌های زبان و لب‌ها شود. در این صورت این نواحی برای زمان زیادی دچار بی حسی می‌شوند و باید تحت درمان قرار گیرند. برای جراحی دندان حتما به پزشک‌های مجرب مراجعه کنید تا درگیر چنین مشکلاتی نشوید.

ورم و عفونت

از آنجایی که قسمت جراحی شده داخل دهان است، با خوردن و آشامیدن فشاری به آن وارد می‌شود و زخم‌های این قسمت دیرتر از سایر بخش‌ها بهبود می‌یابند. همین مسئله باعث ایجاد عفونت و ورم در این بخش خواهد شد. معمولا ورم و عفونت حاصل از جراحی دندان، پس از گذشت مدت کوتاهی و با رعایت دستورالعمل‌های پزشک برطرف خواهند شد.

ایجاد خشکی

جراحی دندان باعث ایجاد خشکی در اطراف لثه و دهان خواهد شد و در نتیجه محدودیت حرکت فک را به دنبال خواهد داشت.

دلایل جراحی دندان عقل

همانطور که گفته شد دندان عقل فضای زیادی برای رشد ندارد؛ به همین دلیل باید کشیده شود. دلایل دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهند دندان عقلتان نیاز به جراحی دارد. برخی از این دلایل عبارتند از:

• رشد غیرطبیعی: دندان‌های عقل به طور طبیعی رشد نمی‌کنند و معمولا به صورت کج یا چرخیده هستند.
• کمبود فضا: از آنجایی که دندان عقل پس از همه دندان‌ها رشد می‌کند پس فضای زیادی برای رشد ندارد؛ به همین دلیل در زیر لثه باقی می‌ماند و مجبور به کشیدن آن خواهید شد.
• مشکلات مربوط به رشد نامناسب: دندان عقل با رشد غیرطبیعی خود باعث ایجاد عفونت پری کورونیت که ناشی از عفونت باکتری و پلاک است، می‌شود.
• به هم ریختن ساختار فک: دندان‌های عقل به سایر دندان‌ها فشار می‌آورند و باعث نامرتب شدن ساختار فک می‌شوند.
• عدم امکان مراقبت: دندان‌های عقل در انتهای فک رشد می‌کنند و دسترسی کافی به آن‌ها وجود ندارد؛ به همین دلیل مراقبت و رسیدگی به آن‌ها دشوار است و در اکثر مواقع دچار پوسیدگی خواهند شد.

جمع بندی

معمولا رشد دندان عقل با درد همراه است یا پس از مدتی دردناک می‌‌شود. کشیدن دندان عقل کار راحتی است، اما گاهی اوقات دندان شما به جراحی نیاز دارد. از آنجایی که این دندان‌ها به دلیل عدم وجود فضای کافی نمی‌توانند به خوبی رشد کنند، در لثه باقی می‌مانند و به استخوان فک و دیگر دندان‌ها فشار وارد می‌کنند. بهتر است پیش از شروع شدن مشکلات، برای کشیدن دندان عقل اقدام کنید. توجه داشته باشید که این جراحی شاید بدون بیهوشی انجام شود، اما مانند دیگر جراحی‌ها حساس است و باید توسط بهترین و مجرب‌ترین دندانپزشکان انجام شود.

مطب تخصصی دندانپزشکی پاسداران با حضور دوتن از متخصصین دانشگاهی و اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه و رتبه اول بورد تخصصی کشوری با کیفیت عالی و تعرفه مناسب آماده ارائه خدمات تخصصی و عمومی دندانپزشکی به شما عزیزان می باشد. برای دریافن نوبت از طریق شماره تماس‌های زیر با همکاران ما ارتباط برقرار نمائید.

• چند نوع جراحی دندان عقل وجود دارد؟
• جراحی دندان عقل شامل چه مراحلی است؟
• عوارض جراحی دندان عقل چیست؟