جراحی فک وصورت
مال اکلوژن می تواند عملکرد فک را دچار مشکل کرده و درجویدن غذا برای فرد اختلال ایجاد کند. در صورتی که تماس کافی بین دندان های بالا و پایین وجود نداشته باشد، آسیاب کردن غذا به مقدار کافی در دهان انجام نمی شود. این شرایط می تواند تاثیر منفی بر فرآیند هضم غذا و سلامت کلی بدن فرد داشته باشد.
علاوه بر این، تجمع بیش از حد دندان ها در دهان می تواند باعث انباشته شدن مواد غذایی و سخت شدن حفظ و مراقبت از سلامت دهان شود و به این ترتیب دندان ها به احتمال بیشتر دچار پوسیدگی شده یا بیمار بیشتر به بیماری پریودنتال مبتلا می شود. به خاطر دچار بودن فرد به مال اکلوژن، دندان ها احتمالاً سریع تر از حالت عادی از بین می روند و طول عمر ابزارهای مصنوعی استفاده شده در دهان بطور مشخص کاهش پیدا می کند.
مال اکلوژن شدید اسکلتی در نتیجه وضعیت نامناسب فک از نظر اندازه و موقعیت همچنین می تواند باعث ایجاد مشکلات شدید برای فرد شود. برای مثال، فک پایین بسیار کوچک می تواند باعث خرخر بیمار و وقفه تنفسی در هنگام خواب شود و این شرایط می تواند بسیاری مشکلات دیگر را نیز در ادامه برای فرد به همراه داشته باشد.
در مواردی که لب بالا کوتاه بوده و استخوان اضافی بطور عمودی در فک بالا وجود داشته باشد، لب ها معمولاً بدون تلاش برای بستن آنها باز می مانند و دلیل این موضوع اضافه بودن یک سوم پایینی صورت است. در نتیجه، این شرایط می تواند باعث ایجاد بوی نامطلوب دهان با تشدید مشکل شود.
علاوه بر این، مال اکلوژن مکرر می تواند تاثیرات منفی شدید بر وضعیت صحبت کردن فرد داشته و اغلب با درد در ناحیه مفصل فک همراه باشد.علاوه بر مشکلات ذکر شده یکی از مهمترین علل جراحی فک،مربوط به مسایل زیبایی وظاهر افراد است که با عمل جراحی فک مشکلات زیبایی بیمار بسیار کمتر می شود.
مزایای جراحی فک
جراحی فک، دندانها و فکین شما را به موقعیتی حرکت می دهد که از تعادل، سلامت و عملکرد بالاتری برخوردار هستند. اگرچه هدف اصلی جراحی بهبود رابطه دندانی فکی و زیبایی صورت است، برخی بیماران با بهتر شدن تکلم و حتی تنفس (باز شدن راه هوایی) نیز روبرو می شوند. نتایج جراحی فک می تواند اثرات مثبت و شگرفی بر تمامی جنبه های زندگی داشته باشد.
انواع مختلف جراحی های ارتوگناتیک
بسته به نوع ناهنجاری موجود در فک ها ، روشهای مختلفی هم جهت درمان جراحی وجود دارد که با تشخیص جراح فک و صورت برای شما توصیه می شود . به طور کلی جراحی های فک شامل:
- جراحی های تک فک ( Single jaw )
- یا جراحی های هر دو فک ( Bimax ) است .
مثلاً در یک بیمار ممکن است فقط فک پایین جراحی شود ، در بیمار دیگری فک بالا جراحی شود و یا در یک بیمار هر دو فک نیازمند جراحی باشد که توأماً این جراحی انجام می شود . در بعضی بیماران جراحی های قطعه ای فک ( segmental ) لازم می شود که به این معنی است که کل فک جراحی نمی شود و در حقیقت قطعه ای از کل فک با جراحی جا به جا می شود
جراحی فک چگونه انجام می‌شود؟
بعد از انجام ارتودنسی و آماده شدن برای جراحی، بیمار طی یک بیهوشی حدودا سه تا چهار ساعته تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. تمامی تزریقات و برش‌ها نیز داخل دهانی است. دکتر کلباسی در ادامه توضیح می‌دهد برای جراحی فک پایین به گوشه‌های دهان و پشت دندان‌های عقل داروی بی‌حسی تزریق می‌کنیم، سپس بافت را باز می‌کنیم و فک پایین را در هر دو طرف از زاویه فک در بعد عمودی برش می‌دهیم و جدا می‌کنیم.
برای جابه‌جایی فک بالا نیز از حدود ۱۰ میلی‌متر بالای دندانها، لثه را برش می‌دهیم و بافت نرم را کنار می‌زنیم. بعد از آن فک بالا را با فرز برش می‌دهیم و کاملا هر دو طرف را از استخوان جمجمه جدا می‌کنیم و سپس به اندازه لازم هر دو فک را حرکت می‌دهیم.
دوره بهبودی چقدر است؟
قبل از جراحی فک باید وسیله‌ای به نام «اسپلینت» ساخته شود. به گفته دکتر کلباسی این وسیله موقعیت دندانها را حین عمل به جراح نشان می‌دهد. در حقیقت بعد از اینکه فک بالا را آزاد می‌کنیم آن را روی اسپلینت روی فک پایین قرار می‌دهیم سپس بر مبنای آن فک بالا را به‌وسیله پلاتین‌هایی از جنس تیتانیوم یا پیچ فیکس می‌کنیم. بعد از آن هم فک پایین را بر مبنای فک بالا و رابطه دندانی صحیح با پیچ، سیم یا پلاتین فیکس می‌کنیم. اگر فیکسیشن یا ثابت‌سازی فک صددرصد کامل انجام شود، لازم نیست بعد از عمل دهان بیمار را ببندیم.
اگر هم از سیم یا وسیله‌ای غیر از فیکسیشن استفاده کنیم مجبور هستیم دهان بیمار را برای یک ماه تا شش هفته بسته نگه داریم تا استخوان فک جوش بخورد. طی این مدت بیمار باید از طریق بینی با لوله یا از طریق نی از گوشه دهان مایعات مصرف کند.
اما در تکنیکهای جدید سعی می‌کنیم فک را کاملا فیکس کنیم تا مجبور نشویم دهان بیمار را بسته نگه داریم. لازم به ذکر است که امروزه با پیشرفت سیستم بیهوشی و داروهای مسکن جدید، درد بعد از جراحی فک شاید در حد خیلی ملایم باشد.
جراحی بینی
اغلب دختران در پایان ۱۶سالگی و پسرها در پایان ۱۸سالگی به بلوغ کامل رسیده‌اند و می‌توانند تحت عمل رینوپلاستی قرار گیرند. در غیر این صورت توصیه می‌شود قبل از سن بلوغ جراحی انجام ندهند.
چنانچه بیمار مبتلا به انحراف بینی نیز باشد باید همزمان تیغه بینی وی اصلاح شود.
اگر چنانچه به هر دلیلی انسداد بینی داشته باشیم مثل بزرگی شاخک‌های داخل بینی یا پولیپ بینی باید عوامل انسداد بینی را نیز برطرف کرد.
لیزر در بسیاری از اعمال جراحی کاربرد مهمی دارد اما در عمل زیبایی بینی کاربردی ندارد.
عمل جراحی بینی باعث بهبود یا تشدید علائم حساسیت بینی نمی‌شود. مبتلایان به آلرژی بینی هم می‌توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند اما لازم است این افراد از قبل از عمل تا مدتی بعد از عمل تحت درمان با داروهای ضد‌حساسیت قرار گیرند
برای کاهش ورم و کبودی بعد از عمل بینی جه کار باید کرد؟
در ۴۸ ساعت اول بعد از عمل بینی گذاشتن یخ روی محل جراحی و اطراف آن در کاهش ورم موثر است و بعد از ۴۸ ساعت گذاشتن حوله گرم یا کیسه آب گرم موثر است. اما ورم دیگر ورمی است که به‌دلیل دستکاری بینی ایجاد می‌شود. این ورم ناشی از تجمع مایع بین سلولی در بافت زیر پوست و اطراف استخوان هاست. این ورم معمولا مثل یک بالشتک اطراف بینی و استخوان‌ها و غضروف را می‌گیرد.
این ورم بدون درد است و تا حدود یک سال طول می‌کشد تا از بین برود و بهترین کار برای کم کردن آن بالا آوردن زیر سر هنگام خواب است و نیز چسب زدن روی بینی در قسمت‌هایی که ورم بیشتر است، می‌تواند روی کاهش آن موثر باشد.
منظور از جراحى چانه چیست؟
یک نوع عمل جراحى مى باشد که براى تغییر شکل چانه صورت مى گیرد.
این تغییر شکل مى تواند بصورت افزایش طول چانه ، جلو آوردن چانه و یا کوتاه کردن و عقب بردن چانه باشد. براى این منظور از پروتز هاى مختلف با اندازه ها و شکل هاى مختلف استفاده مى شود در بعضى موارد مى توان استخوان چانه را با وسایل مخصوص بریده و بعد از تغییر محل استخوان را با پیچ و پلاک ثابت کرد. (Genioplasty
پروتز چانه می تواند تناسب چانه را افزایش دهد و توازن آن با سایر اجزای صورت را بهبود بخشد. معمولاً داشتن چانه ضعیف باعث می شود گردن فرد چاق به نظر برسد. این شرایط می تواند باعث برجسته و بزرگ به نظر رسیدن یک بینی نرمال شود. به هر حال بزرگ کردن چانه از طریق انجام جراحی پروتز چانه می تواند توازن و هماهنگی لازم را بین اجزای صورت ایجاد کرده و ساختار کلی صورت بیمار را بهبود بخشد.
عمل جراحی بزرگ کردن چانه
عمل جراحی بزرگ کردن چانه های دارای عقب رفتگی از پروتز چانه برای کامل کردن استخوان موجود در جلوی فک و زیر دندان ها استفاده می کند. در این حالت پروتز مصنوعی در زیر پوست قرار گرفته و می تواند یک ظاهر قوی و مناسب برای چانه فرد ایجاد نماید. این روش بزرگ کردن چانه می تواند برای بیماران یک ظاهر مطلوب و متوازن ایجاد کند که از دید سایرین کاملاً طبیعی به نظر می رسد.
عمل جراحی زیبایی بزرگ کردن چانه معمولاً به صورت سرپایی با استفاده از تجهیزات جراحی اولیه انجام می شود، اما امکان انجام این عمل جراحی در بیمارستان نیز وجود دارد. طول مدت درمان در این حالت بستگی به عوامل متعدد دارد، اما معمولاً این مدت از ۴۵ دقیقه تا یک ساعت و نیم است. این مدت زمان بستگی خاص به اولویت های جراح و بیمار و استفاده از روش بی حسی موضعی یا بی هوشی عمومی دارد.
شکاف های لازم در زمان انجام عمل جراحی در ناحیه زیر چانه یا داخل دهان بین لثه و لب پایین ایجاد می شوند. به هر حال شکاف های ایجاد شده در داخل دهان به احتمال بیشتر مستعد ایجاد باکتری و ورود این باکتری به بدن هستند، اما هنگام استفاده از این روش هیچ جای زخمی بر روی صورت بیمار مشاهده نخواهد شد. هنگامی که شکاف های مورد نیاز برای انجام عمل جراحی ایجاد شد، پروتز چانه در محل قرار گرفته و جلوی استخوان فک قرار می گیرد.
در ادامه جراح ظاهر پروتز را با توجه به توازن آن با سایر اعضای صورت بررسی می کند و ممکن است در صورت نیاز ظاهر پروتز را اصلاح کرده یا مکان آن را تغییر دهد تا به این ترتیب از دستیابی به یک ظاهر مناسب برای بیمار مطمئن شود. پس از انجام این کار، پروتز چانه در محل قرارگیری آن بخیه زده می شود و عمل جراحی کامل می گردد. بخیه های ایجاد شده در داخل دهان پس از حدود ۱۰ روز به خودی خود حل می شوند و نیازی به کشیدن آنها وجود ندارد. اما در صورت استفاده از بخیه های خارج از دهان برای عمل جراحی لازم است این بخیه ها پس از مدت زمان تقریباً مشابه توسط پزشک کشیده شوند.
