دهانشویه ها ابزار کمکی برای حفظ بهداشت دهان هستند.دهانشویه ها باعث کاهش میکروارگانیسمهای بیماریزای دندانی می شوند.دهانشویه ها در حفظ سلامت دندانها موثرند.همه افراد باید استفاده از دهانشویه ها را درکنار مسواک زدن انجام دهند.
دهانشویهها
دهانشویه هادر یک نمای کلی به دو گروه تقسیم میشوند؛ انواع بهداشتی که محصولات تجاری هستند که دارای فوایدی نظیر تسهیل تمیز شدن دهان، از بین بردن موقت بوی دهان، کاهش باکتری و تغییر طعم دهان هستند. انواع دیگر دهانشویه که درمانی نام دارند به محافظت دهان در برابر بیماری‌ها کمک می‌کنند.
در این دهانشویهها ترکیباتی مانند ضد میکروب‌ها (کلرهگزیدین) یا ترکیبات ضد پوسیدگی (ترکیبات فلوراید) یا ترکیباتی مانند بزاق مصنوعی و امثال آن وجود دارد.برخی دهانشویهها نیز حاوی الکل به عنوان حلال می‌باشند که به دلیل نگرانی‌هایی که در خصوص ایجاد سرطان دهان به وجود آمده، ترکیبات جدید اغلب فاقد الکل هستند.
در دهانشویهها ترکیبات دیگری مانند روغن‌های معطر مثل تیمول، اکالیپتول و امثال آن استفاده می‌شود. دهان‌شویه‌هایی که حاوی فلوراید هستند در دو گروه کم فلوراید و پر فلوراید تقسیم میشوند: گروه کم فلوراید با ۰.۰۵ درصد برای مصرف روزانه و گروه دارای فلوراید بیشتر با ۰.۲ درصد برای مصرف هفته‌ای یک بار در افرادی که مستعد پوسیدگی‌های وسیع هستند تجویز می‌شود.نکته بسیار مهم این است که دهانشویهها به تنهایی جایگزین مجموعه مسواک، نخ دندان و خمیردندان نمی‌شوند و با توجه به ترکیباتی که ذکر شد استفاده افراطی از آنها بی‌ضرر نخواهد بود.
با توجه به افزایش هزینه‌های سبد خانوار یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین دهانشویهها را می‌توان آب و نمک نامید که در صورتی که با غلظت مطلوب ، ۹ گرم در لیتر یا به اندازه نصف قاشق چایخوری در یک لیوان آب تهیه شوند ، می‌تواند کمک مؤثری در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی متعاقب کشیدن و جراحی داشته باشد.
دهانشویهها را می‌توان بر اساس ترکیب و کارکرد آنها در دو دسته تقسیم کرد:
۱- دهان‌شویه‌های بهداشتی- آرایشی
این گروه که آنتی‌سپتیک (ضدعفونی کننده) نیز نامیده میشوند، معمولا حاوی الکل هستند و کارکردهای زیر را دارند:
- پوشاندن و خنثی کردن بوی بد دهان
- شستن باقی‌مانده مواد غذایی از میان دندانها و لثه
- کاهش فلور میکروبی دهان
- ایجاد طعم و بوی خوش و تازگی در دهان
۲- دهان‌شویه‌های درمانی
این دهانشویهها علاوه بر اینکه تمامی کارکردهای دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده را در خود دارند، در پیشگیری و درمان برخی بیماری‌های دهان و دندان نیز موثرند؛ مثلا مانع تجمع پلاک دندانی میشوند، برخی دردهای بافت دهان را تسکین می‌دهند یا بر مقاومت دندانها می‌افزایند و در مقابل پوسیدگی از آنها محافظت می‌کنند. این گروه شامل دهان‌شویه‌های ضد پلاک و ضد ژنژیویت (التهاب لثه) و فلورایددار هستند.
اولین هدف دهان شویه ها، بیرون کردن باکتری های موجود در حفرۀ دهان و روی زبان است.
البته این محصول در موقعیت های مختلف دیگر نیز می‌تواند به کار بروند:
به منظور مصرف درمانی:
دهان شویه های ضد عفونی کننده به نحوی بسیار دقیق برای تکمیل درمان مشکلات دندانی افراد مبتلا به بیماری های پاردونتال مفید هستند، پارادونتال بافت هایی هستند که از دندان ها محافظت می‌کنند مثل لثه.
علاوه بر این برای افرادی که تحت جراحی هایی از جمله جراحی های دهانی یا کشیدن دندان قرار گرفته اند نیز، مناسب است.
این دهان شویه ها را فقط می‌توانید در داروخانه ها پیدا کنید.
برای پیشگیری:
برخی دهان شویه ها می‌توانند برای پیشگیری از پوسیدگی مجدد دندان ها یا پارادونتیت مفید باشد.
دهان شویه های حاوی فلور بخشی از درمان های پیشگیرانه محسوب میشوند.
این دهان شویه ها عموماً برای افرادی که مینای دندان شان از بین رفته و از حساسیت بسیار بالای دندان های شان نسبت به گرما، سرما و مسواک شکایت می‌کنند، توصیه می‌شود.
علاوه بر این، دهان شویه ها برای کودکان و نوجوانانی که ارتودنسی در دهان دارند و یا بزرگسالانی که به خاطر وجود وسایلی خاص نیازمند پاک سازی در عمق هستند، نیز توصیه میشوند.
یک دهان شویه می‌تواند به حفظ بهداشت و سلامت دهان و دهان کمک کند.
با این حال، این محصولات برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی‌شوند، زیرا احتمال دارند مایع دهان شویه را قورت بدهند.
به عنوان یک فرآورده کمکی:
دهان شویه ها می‌توانند به عنوان یک فرآوردۀ کمکی و تکمیل کننده ای برای دفعات مسواک زدن های روزانه باشند.
از تأثیرات دیگر دهان شویه می‌توان به ایجاد احساس تمیزی بیشتر و خنک تر شدن نفس اشاره کرد.
چه دهان شویه ای را انتخاب کنیم؟
ترکیبی از رنگ ها، فستیوالی از طعم ها و عملکردی برای همۀ اهداف…
چه طور می‌توان از میان این همه دهان شویۀ مختلف، یکی را انتخاب کرد؟
بهترین راه حل برای انتخاب محصولی مناسب با شرایط شما، این است که با دندانپزشک تان دربارۀ آن صحبت کنید!
دهان شویه ها بدون هدف و بی جهت مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و بدون برنامه نمی‌توان آنها را مصرف کرد. مثلاً برخی از آنها را فقط در یک دورۀ زمانی خاص می‌توان به کار برد.
ضمناً نباید فراموش کنید که این محصولات اکسیری شفابخش برای همۀ ناراحتی ها نیستند. برای مثال همیشه نمی‌توان بوی بد دهان را به وسیلۀ دهان شویه ها برطرف کرد، تنها زمانی که علت ایجاد بوی بد، باکتری های موجود در دهان باشند، این محصول مفید فایده خواهد بود، اما اگر بوی بد دهان علت دیگری مانند مشکلات شدید گوارشی داشته باشد، قطعاً دهان شویه نمی‌تواند کمک چندانی به از بین بردن آن بکند.
آیا استفاده از دهان شویه ها ضروری است؟
پاسخ این سؤال منفی است. اگرچه دهان شویه ها سرعت تشکیل پلاک های دندانی را کاهش می‌دهند، اما آنها را به طور کامل از بین نخواهند برد.
آیا استفاده از دهان شویه می‌تواند جایگزین مسواک زدن به دندان ها بشود؟
حداقل دو بار در روز دندان های تان را مسواک بزنید: صبح ها و ترجیحاً بعد از صبحانه و شب بعد از خوردن آخرین وعدۀ غذایی، این کار باعث می‌شود که باقی مانده های مواد خوراکی و غذاها در مدتی که خواب هستید، بین دندان های تان باقی نمانند.
ضمناً فضای بین دندان های تان را به کمک نخ دندان یا خلال دندان پاک کنید. اگر می‌خواهید از دهان شویه هم استفاده کنید، مناسب ترین زمان برای به کار بردن آن، میان این دو مرحله است.
