سیاه شدن دندان نوزدان و کودکان

سیاه شدن دندان نوزادن و کودکان یکی از علل نگرانی والدین است . حتی اگر کودک در رعایت بهداشت دهان و دندان کوشا باشد، باز هم ممکن است دندان‌هایش به دلیل مصرف بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها سیاه شود. فلوروسیس و مصرف داروهای حاوی آهن ایجاد لکه‌های سیاه روی دندان را در سال‌های رشد کودک در پی دارد. ضربه دیدن دندان شیری منجر به سیاهی دندان کودک می‌شود.

پوسیدگی زودرس ناشی از مکیدن شیشه شیر نیز به سیاهی دندان اطفال می‌انجامد؛ در این مورد علت سیاهی دندان وجود قند در نوشیدنی‌هایی است که داخل شیشه ریخته می‌شود. نگران نشوید! خوشبختانه روش‌های مختلفی برای پیشگیری از سیاه شدن دندان‌ها و درمان سیاهی دندان وجود دارد.

علل ایجاد لکه های سیاه روی دندان‌های کودکان

نوشیدنی‌ها و غذاها

بسیاری از انواع مختلف نوشیدنی‌ها و غذاها می‌توانند باعث ایجاد لکه و سیاهی بر روی دندان‌های کودک شوند:

سندرم بطری شیر:
این مشکل که به‌عنوان پوسیدگی بطری نیز نامیده می‌شود، زمانی که کودک با یک بطری شیر یا آب‌میوه در دهانش به خواب می‌رود ایجاد و باعث به وجود آمدن پوسیدگی در دندان می‌شود.
دندان‌های بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند از طریق غذاهایی مانند قهوه، چای، سس سویا، سیب‌زمینی، گیلاس، انواع توت‌ها و نوشیدنی‌هایی مانند کوکاکولا و همچنین ویتامین‌ها یا مواد غذایی حاوی مقدار زیاد آهن دچار تغییر رنگ شوند.
مصرف مواد غذایی حاوی فروکتوز بالا با هر طول مدت (کوتاه یا بلند) منجر به تغییر رنگ و باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
والدین باید به اطفال کوچک‌تر مبتلا به پوسیدگی بطری توجه ویژه داشته باشند و حتماً به دندانپزشکی مراجعه کنند.

ژنتیک

ژنتیک یکی از عوامل مهمی است که در سیاه شدن دندان کودکان تاثیر دارد. زمانی که ساختار ریشه دندان کامل نشده، اما دندان ظاهر طبیعی خود را یافته است، دیسپلازی عاج دندان از نوع یک رخ داده است که سبب تغییر رنگ دندان به سمت آبی و سیاه می شود. همچنین اختلال ژنتیکی دیگری مانند دنتینوژنز ایمپرفکتا که در ابتدای رشد دندان ها ایجاد می شود، سبب خاکستری شدن دندان ها می گردد. این عارضه ها می توانند بر دندان ها شیری و دائمی کودکان اثر گذار باشند.

آسیب‌های دندانی

بروز آسیب‌ها و ضربه‌های وارد شده به دندان مخصوصا دندان‌های شیری باعث سیاه شدن آن‌ها می‌شود. اگر آسیب وارد شده به دندان شدید باشد معمولا پس از چند هفته دندان سیاه می‌شود. گاهی اوقات نیز دندان به رنگ خاکستری یا بنفش کبود تبدیل می‌شود. اگر دندان آسیب شدید ندیده باشد و رو به بهبود باشد، تیره نمی‌شود.

مصرف دارو

مصرف برخی از داروها برای کودک توسط مادر در هنگام بارداری بر سیاه شدن دندان‌های کودک تأثیر می‌گذارد. برخی از آنتی بیوتیک‌ها ازجمله تتراسایکلین و آنتی هیستامین از داروهایی هستند که دندان‌های کودک را سیاه می‌کنند. مصرف تتراسایکلین حتی در دوران بارداری نیز در آینده باعث سیاه شدن دندان‌های کودک می‌شود. قطره و قرص آهن نیز می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های مختلف و سیاه شدن دندان کودک شود.

بهداشت ضعیف و نادرست دهان و دندان

بسیاری از بیماری های دهان و دندان عاملی برای عفونت و مشکلات بسیار جدی می باشند. والدین باید توجه داشته باشد که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کودکشان به درستی انجام شود. در صورت عدم بهداشت دهان و دندان و با افزایش پلاک های دندانی، احتمال بروز بیماری های دهان و دندان افزایش یافته و دندان ها رو به سیاه شدن خواهند رفت.

مواد معدنی و فلوراید

مواد معدنی و فلوراید بیش از اندازه موجود در آب‌ لوله‌کشی نیز می‌تواند دندان‌های در حال رشد کودک را سیاه کند به‌ویژه هنگامی‌که بچه‌ها دارای بیماری هستند که از ایجاد لایه‌ی محافظ مینای دندان جلوگیری می‌کند. فلوراید به محافظت از دندان کمک می‌کند اما غلظت بالای آن در خمیردندان یا آب می‌تواند دندان‌های بچه‌ها را سیاه کند. بسیاری از کودکان خمیردندان را می‌بلعند که این امر نیز سیاهی دندان‌ها را به دنبال دارد. کودک زیر ۳ سال باید از خمیردندان بدون فلوراید استفاده کند تا دندان‌هایش سیاه نشوند.

پیشگیری و درمان سیاه شدن دندان نوزدان و کودکان

شما می توانید از لک شدن دندان ها با رقیق کردن قطره های آهن با آب یا آب میوه پیش گیری کنید. پس از مصرف آهن به کودک خود شیر ندهید، چون مصرف شیر می تواند در فرآیند جذب آهن اختلال ایجاد کند. شما می توانید برای خوراندن آهن به کودک خود از ظرف های مخصوص دادن مایعات به کودک و یا یک فنجان و نی استفاده کنید. انجام این کار می تواند سطح تماس آهن را با دندان های جلوی دهان حداقل کند.

در این حالت لازم است وضعیت کودک خود را تحت نظارت داشته باشید تا به این ترتیب مطمئن شوید کودک تمام مایع را مصرف می کند. در صورتی که کودک از تمام کردن مایع ظرف خودداری می کند، لازم است خود شما به کودک قطره آهن بدهید و از وی بخواهید سریع آن را فرو برد. پس از خوردن قطره آهن، کودک خود را تشویق کنید چند جرعه آب میوه یا آب را بدون آهن بنوشد تا دندان های وی در صورت تماس با قطره آهن پاک شود

رعایت بهداشت دهان و دندان

یکی از مراقبت‌های خانگی مهم برای رفع سیاهی دندان کودکان رعایت بهداشت دهان و دندان است. باید به کودک خود یاد دهید که حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را با مسواک و خمیر دندان مناسب برای سن خود مسواک بزند. همچنین باید از کودک خود بخواهید که بعد از هر وعده غذا دهان خود را با آب بشوید و از خوردن غذاهای شیرین و چسبنده که باعث جمع شدن پلاک روی دندان‌ها می‌شوند، پرهیز کند. برای افزایش سلامت دندان‌ها، می‌توانید از کودک خود بخواهید که میوه‌هایی مثل سیب، هویج، یا خربزه را جوید که باعث تقویت مینای دندان و تمیز کردن آن‌ها می‌شوند.

استفاده از روش‌های طبیعی  برای جلوگیری از سیاه شدن دندان نوزدان و کودکان

برخی از روش‌های طبیعی نیز می‌توانند به رفع سیاهی دندان کودکان کمک کنند. مثلاً می‌توانید از کودک خود بخواهید که با استفاده از موادی مثل نمک، بیکربنات سدیم، زردچوبه، یا آب لیمو، دندان‌های خود را سفید کند. این مواد می‌توانند باعث پاک کردن لکه‌ها و روشن کردن رنگ دندان‌ها شوند. البته باید دقت کنید که از این روش‌ها به صورت مداوم و بیش از حد استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث آسیب به مینای دندان شوند.

ترمیم دندان

در صورتی که سیاهی دندان به حدی نیست که به بافت عمیق دندان نفوذ کند، می‌توان از روش ترمیم دندان استفاده کرد. در این روش، بخش سیاه شده دندان، به خوبی تمیز شده و با استفاده از مواد ترمیمی مانند رزین‌های کومپوزیت یا پرسلن، دندان ترمیم می‌شود.

معاینات منظم

معاینات منظم دندانپزشکی را برای نظارت و رسیدگی به هر گونه مسائل مربوط به لکه گیری یا سایر مشکلات دندانی برنامه ریزی کنید. در طول این معاینات، دندانپزشک اطفال می تواند سلامت دهان و دندان کودک را ارزیابی کند، علائم لکه یا سایر مشکلات دندانی را شناسایی نماید و مداخلات مناسب را انجام دهد.

پرهیز از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی شیرین

کاهش مصرف مواد غذایی شیرین و شربت‌های قندی می‌تواند به پیشگیری از سیاهی دندان کمک کند.

استفاده از خمیر دندان مناسب سن

برای کودکان، از خمیر دندان با طعم مطبوع و بدون فلوراید (تا سن ۲ سال) یا با مقدار مناسب فلوراید (پس از ۲ سال) استفاده کنید.

کلام آخر
مناسب‌ترین گزینه درمان سیاهی دندان کودکان مراجعه به یک دندان پزشک اطفال حاذق و با تجربه به منظور بررسی و معاینه می‌باشد. بهتر است برای دستیابی به بهترین نتایج از تمام دستورالعمل‌های دندان پزشک پیروی شود. دندانپزشک با بررسی وضعیت دندان و بستر دهانی کودک، بهترین روش درمانی را تعیین خواهد کرد و به شما راهنمایی کامل خواهد کرد.