پوسیدگی دندان [علائم، علل، درمان و پیشگیری]

پوسیدگی دندان مشکلی که احتمال  اتفاق آن برای در هر سنی و بر ای هرکسی وجود دارد. پوسیدگی دندان به معنی خراب شدن ساختار اصلی دندان است که می تواند سطحی بوده و یا به ریشه دندان نیز نفوذ کند. هر چه این عارضه سریع تر درمان شود، از پوسیدگی ریشه جلوگیری می شود. بنابراین هر یک از شما عزیزان در صورت مشاهده علائمی که مربوط به این عارضه است، باید فورا برای درمان آن اقدام کنید. اگر می خواهید با علائم و روش های درمان پوسیدگی دندان آشنا شوید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید. ما در ادامه هر آن چه که باید درباره پوسیدگی دندان و شیوه درمان آن بدانید را برای شما عزیزان بیان خواهیم کرد.

[lwptoc]

پوسیدگی دندان چیست و چه علائمی دارد؟

زمانی که ما یک ماده غذایی را میل می کنیم، ذراتی از آن ها بر روی دندان هایمان باقی می مانند. در این هنگام باکتری‌هایی که در داخل دهان وجود دارند این مواد را هضم کرده و آن ها را به اسید تبدیل می کنند. بناربراین زمانی که این اسیدها با بزاق دهان ترکیب شوند، سبب ایجاد پلاک شده و به طور کامل به دندان ها می چسبند. این پلاک ها به مرور زمان سبب از بین بردن مینای دندان شده و موجب پوسیدگی می شوند. همان طور که در بخش پیشین مقاله بیان کردیم، پوسیدگی دندان یکی از مشکلاتی است که در صورت عدم پیشگیری، ممکن است برای هر فردی به وجود آید. برخی از مهم ترین علائم پوسیدگی دندان، شامل موارد زیر می باشند:

• تغییر پیدا کردن رنگ سفید دندان به سیاه و قهوه ای
• احساس درد در ناحیه دندان و فک
• بد بو شدن دهان
• حساسیت دندان به خوراکی های سرد و گرم
• عفونت و یا بروز لکه های قرمز در لثه
• به وجود آمدن حفره های کوچک و یا شکستگی های جزئی در سطح دندان

علت به وجود آمدن پوسیدگی دندان چیست؟

دلایل زیادی وجود دارند که همگی موجب می شوند تا هر یک از شما عزیزان با عارضه پوسیدگی دندان مواجه شوید. لازم به ذکر است که گاها تنها یک عامل موجب پوسیدگی دندان می شود لذا در ادامه برخی از اصلی ترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندان آورده شده است.

• داشتن تغذیه و رژیم غذایی نامناسب
• وجود باکتری ها در دهان
• عدم رعایت بهداشت (عدم استفاده از مسواک و نخ دندان و …)
• مصرف دخانیات الخصوص سیگار
• مصرف بیش از حد شیرینی و انواع کربوهیدرات
• مصرف کم آب

چگونه می توان پوسیدگی دندان را تشخیص داد؟

 همانطور که اشاره شد پوسیدگی انواع متفاوتی دارد برای تشخیص و درمان درست پوسیدگی دندان ابتدا دندان ها توسط پزشک معاینه می شود تا باتوجه به حفره های ایجاد شده در دندان میزان پوسیدگی را تشخیص دهد. گاها امکان بررسی میزان پوسیدگی از طریق چشم میسر نیست ونیاز به انجام رادیوگرافی است تا دندان یا دندان های خراب و آسیب دیده مشخص شوند.

• دندان ها می بایست تمیز و خشک باشند و وجود یک روشنایی خوب ضروری است.
• کلید سطوح دندان می بایست جهت یافتن علائمی از تغیبر رنگ مورد بررسی قرار گیرند .
• لبه ها و کناره های پرکردنی های می بایست جهت یافتن هرگونه تخریب و نشست به دقت معاینه شوند .
• پرکردگی های شکسته ، جاهایی که آمالگلم اینترپروگزیمایی به علت وجود اندرکاتها در طراحی حـفره در محل باقی می ماند، کاندید بسیار خوبی برای ایجاد پوسیـدگی های وسیـح می باشند .
• باید سطوحی که تمیز کردن آنها برای بیمار مشکل است، مانند سطوح باکال دندانهای مولر سوم بالا و آن سطوحی که اغلب فراموش می شوند ، مانند سطوح لینگوال مولرهای پایین را مورد توجه خاص قرار داد .
• پیتها ، فیشورها و سطوح اینترپروگزیمالی مستعدترین نواحی برای پوسیدگی دندان می باشند .
• پروبها می بایست به داخل مینار فشار داد ، چون این عمل می تواند باعث ایجاد حفره در ساختمان دندان و پیشرفت پوسیدگی گردد.
• بیمارانی که دارای استعداد بالایی به پوسیدگی های دندانی می باشند ، به خاطر داشته باشید ، به عنوان مثال آن دسته بیماران با جریان بزاق کاهش یافته ناشی از خشکی دهان ( xerostomia ) التعائی توسط دارو ، بیماران دارای سندرم sjogren و یا به دنبال رادیوتراپی ناحیه سروگردن.

تست‌های تشخیص پوسیدگی دندان

• برای تشخیص پوسیدگی دندان ، روشی جزء معاینه کامل بالینی وجود ندارد.
• عکس های رادیوگرافی ، بخصوص بایست وینگ ، یک کمک تشخیصی با ارزش جهت ضایعات اینتروپروگزیمالی و پوسیدگی های عود کننده در زیر پرکردگی های موجود می باشند.
•  تصویر رادیوگرافی پوسیدگی های اینترپروگزیمالی یا اکلوزالی یک دید خوش بینانه از وضعیت کلینیکی می باشند و زمانیکه درمان انجام می گیرد ، اغلب مشاهده می شوند که پوسیدگی ها به مراتب وسیع تر هستند .

 آزمونهای حیات پالپ 

• تست حرارتی ، برای مثال یخ ، اتیل کلرید ، گوتا پرکای گروم شده و تست الکتریکی ( دندان های سالم – پاسخ طبیعی به گرما، سرما و تست الکتریکی پالپ دارند.)
• دندان های مرده – بدون پاسخ به تست های حیات پالپ ( معمولاً پاسخ نمی دهند.‌)
• دندان‌های مبتلا به پولیت – پاسخ زود هنگام و اغلب شدید تر از میزان نرمال را نشان می دهند.

توجه : دندانهای چند ریشه ای ممکن است واکنش های متفاوتی به تست های پالپ نشان دهند که تفسیر آن مشکل می باشد. این به دلیل وجود سطوح متفاوتی از تغییرات التهابی در کانالهای مختلف ریشه می باشد .

روش های درمان پوسیدگی دندان

روش های درمان و  ترمیم پوسیدگی دندان، بسیار مختلف هستند که هر یک از آن ها به نوع پوسیدگی، شدت آن، شرایط سنی و … بستگی دارند. در واقع، دندانپزشکان ابتدا باید تمامی این شرایط را بررسی کرده و سپس یکی از روش های درمانی را انتخاب کرده و اجرا می‌کنند. تعدادی از رایج ترین روش های درمان پوسیدگی دندان، شامل موارد زیر می باشند:

درمان پوسیدگی دندان از طریق پر کردن

یکی از متداول ترین روش های پوسیدگی درمان، پر کردن آن است، این روش برای زمانی مناسب است که پوسیدگی سطحی باشد. در این صورت، پوسیدگی سطح دندان به خوبی و با دقت تراشیده می شوند و سپس بخش خالی شده با کمک مواد مخصوصی پر می شوند.

درمان پوسیدگی دندان از طریق فلوراید تراپی

شاید تا به حال نام فلوراید تراپی را نشنیده باشید و ندانید که چیست و در چه زمانی از آن استفاده می شود. در واقع، فلوراید تراپی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که پوسیدگی دندان به مینای آن نرسیده باشد. لازم به ذکر است تا بدانید که دندانپزشکان فلوراید تراپی را در چند دقیقه انجام می دهند و میزان زیادی فلوراید( به شکل مایع، ژل و …) را بر روی بخش مورد نیاز، قرار می دهند. پس از چند دقیقه تمامی پوسیدگی های مربوطه به طور کامل از بین می روند.

درمان پوسیدگی از طریق روکش دندان

یکی دیگر از روش های درمان پوسیدگی، روکش دندان است، زمانی که میزان آسیب دیدگی دندان زیاد باشد از این روش استفاده می کنند. در این روش دندانپزشکان قسمت پوسیده شده دندان را به صورت کامل می تراشند و روکش را جایگزین تاج دندان می کنند. بهتر است بدانید که این روکش، معمولا از جنس سرامیک و یا استیل ضد زنگ می باشد.

درمان از طریق عصب کشی

زمانی که پوسیدگی به ریشه دندان رسیده باشد، از عصب کشی برای درمان آن استفاده می شود. در این روش دندانپزشک ابتدا بخش پالپ دندان را از هر گونه پوسیدگی پاک کرده و عفونت کانال ریشه را از طریق تجویز دارو، رفع می کنند. پس از درمان عفونت های این بخش قسمت تراشیده شده را با مواد مخصوص پاک می نمایند. به یاد داشته باشید که اگر نتوان پوسیدگی دندان را از طریق این راه پاک کرد، تنها یک روش باقی می ماند که آن کشیدن دندان است.

روش های پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان

هم اکنون که به طور کامل با پوسیدگی دندان و روش های درمانی آن آشنا شدید، ممکن است سوال کنید که چه روش هایی برای پیشگیری وجود دارد؟ در پاسخ به سوال باید بیان کنیم که اقدامات زیادی وجود دارند که شما با انجام هر یک از آن ها می توانید از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کنید. یکی از این اقدامات، مصرف غذاهای سالم و مناسب می باشد. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باید حداقل روزی دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید؛ همچنین بهتر است از دهان شویه های مناسب استفاده کنید. علاوه بر تمامی این موارد برای جلوگیری از پوسیدگی دندان های خود بهتر است که به دندانپزشک مراجعه کرده و مرتبا معاینه شوید.

خلاصه مطلب

به یاد داشته باشید که برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی بهتر است که همواره بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کرده و یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. علاوه بر این، در صورتی که متوجه شدید دندان شما دچار پوسیدگی سطحی شده است، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید تا از پیشروی این مشکل، پیشگیری کنید. اگر این کار را انجام ندهید، هم پوسیدگی به سطوح عمیق دندان می رسد و هم ممکن است که لثه دچار خونریزی و عفونت شود. در صورت داشتن هرگونه سوال درباره پوسیدگی دندان در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشیم. همچنین برای دریافت مشاوره و ترمیم پوسیدگی دندان در مطب تخصصی دندانپزشکی پاسداران، از طریق شماره تماس‌های زیر تماس حاصل فرمایید.