تشخیص و درمان عفونت قارچی درپروتز دندان

عفونت قارچی در پروتز دندانی بسیار شایع می باشد.عفونت قارچی در پروتز دندانی در اثر بهداشت ضعیف و نامناسب بودن پروتز دندانی ایجاد می شود.

عفونتهای قارچی:

کاندیدیازیس :

– دوعبارت کاندیدیازیس و کاندیدوزیس مترادف می باشند. بسیاری از کتابهایی که اخراً چاپ شده اند ، عبارت کاندیدوزیس را ذکر کرده اند ، اما سازمان بهداشت جهانی ( WHO ) عبارت کاندیدیازیس را که در اینجا نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت ، ترجیح داده است.

– گونه های کاندیدایی عنوان جزئی از فلور طبیعی دهان در ۹۰% جمعیت  یافت می شوند.

– کاندیدا آلبیکانس فراوانترین گونه کاندیدا بصورت ؟ منفرد می باشد.

– عفونت کلینیکی در ضعف سیستم ایمینی، خشکی دهان ( xerostomia ) وبرهم خوردن تعادل فلورمیکروبی دهان ، به عنوان مثال به دنبال استفاده از آنتی بیوتیکهای با طیف وسیع ، رخ می رهد.

عوامل مستعد کننده عفونت قارچی عبارتند از:

– استفاده از دنچر

– کاهش تولیدبزاق ، برای مثال کاهش تولید بزاق التعائی توسط دارو

– آنتی بیوتیک درمانی ، بخصوص انواع وسیع الطیف.

– دیابت ملیتوس که به خوبی کنترل نشده

– درمان باکورتیکواستروئید ( از جمله داروهای استثناقی که برای آسم مورد استفاده قرارمی گیرند .

– رادیوتراپی ناحیه دهان و آسیب غده بزاقی ناشی از آن.

– فقر آهن ، ویتامین _۱۲ B و اسیدفولیک

سرکوپ سیستم ایمنی در موارد زیر ایجاد می شود:

• HIV
•  لوسمی
• آگرانولوسیتوز
•  داروهای سیتوکسیک
•  سوء تغذیه و سوء جذب

کاندیدایازیس کلینیکی به اشکال زیر بروز می کند :

۱-کاندیدا یازیس حاد  با غشاء کاذب (بر فک) 

علائم عفونت قارچی:

•  ممکن است بدون علامت باشد.
•  ممکن است سبب یک ضایعه مخاطی گردد ، دهان دردناک است.
•  دشواری در عمل بلع

نشانه ها ی عفونت قارچی( signs ) :

-کاندیدایازیس با غشاء کاذب بصورت پلاکهای نرمی به رنگ سفید یا زرد بر روی مخاط دهان ظاهر می شود که این پلاکها به راحتی کنده و یک سطح ارتیماتوز یا گاهی اوقات یک سطح خون چکان بر جای می گذارد .

۲- آتروفیک ( ارتیماتوز )

-در بیمارانی که تحت درمان با استروئید یا آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف قرا ر دارند ، دیده    می شود.

علائم :

• اغلب درناک می باشند .

نشانه ها  ( signs ) :

• مخاط قرمز و ملتهب می باشند . هر ناحیه ای از مخاط دهان ممکن است مبتلاً گردد از جمله کام ، زبان و مخاط دهانی .
• کاندیدا یازیس ارتیماتوز که در بیماران HIV مثبت دیده می شود ، اسساً یک مزمن می باشد..
•  کاندیدایازیس ارتیماتوز بطور معمول برروی کام و سطح پشتی زبان ، بصوزت نواحی قرمز رنگ بروز می کند . نمای کلاسیک کاندیدا یازیس ارتیماتوز در بیماران HIV مثبت ، یک ناحیه مرکزی از قرمز شدگی کام ، به مهراه بافت طبیعی در مجاورت مارجین لثه می باشداین نما اثر انگشت نامیده می شود( شکلهای ۴-۸ و ۵-۸ ) .

کاندیدا یازیس آتروفیک مزمن ( کاندییازیس ارتیماتوز مزمن، استئوماتیت القاء شده توسط دنچر)

عفونت قارچی در پروتز دندانی

–  پوشش مخاط کام برای مدت طولانی توسط یک دست دندان مصنوعی ( denture ) با یک دستگاه ارتودنسی ، یک عامل مستعد کننده می باشد.

علائم کاندیدا یازیس آتروفیک مزمن ( کاندیدیاز ارتیماتوز مزمن، استئوماتیت القاء شده توسط دنچر:

• عفونت قارچی در پروتز دندانی معمولاً بدون علامت می باشند.
• در عفونت قارجی در پروتز دندانی مخاط ارتیماتوزملتهب می باشد.
• ناحیه ای از کام است که توسط یک دنچر با یک دستگاه ارتودنسی پوشانده شده است .
• مخاطی که توسط پروتز پوشانده نشده است ، ظاهر سالمی دارد .
• دو زخم دهانی ناشی از دنچر ( Denture   sore   maufh) واژه صمیمی برای این بیماری نمی باشد زیرا اغلب بیماران از وجود چنین زخمی بی اطلاعنند .
• شایعترین تظاهرات ، عفونت کاندیدیای می باشد که در ۲۵% تا ۵۰% افرادی که از دست دندان مصنوعی (dentuc ) استفاده می کنند ، رخ می دهد .

توجه : همچنین خود  دنچر نیز محل مناسبی برای تشکیل کلونی ارگانسیهای کاندیدایی  می باشد که قادرند کام را مجدداً مبتلا سازند .

درمان کاندیدا یازیس آتروفیک مزمن ( کاندییازیس ارتیماتوز مزمن، استئوماتیت القاء شده توسط دنچرمی بایست  شامل موارد زیر باشند :

– به بیماران توصیه شود که دنچرخود را شب موقع خواب از دهان خارج نمایند .

– اطمینام حاصل نمایید که دست دندانها ( dentures ) به دقت تمیز شده اند ودر طول شب در داخل محلول کلرهگزیدین یا هیپوکلریت قرار داده شده اند  .

– دنچرهای ^؟ نامناسب می بایست به محض اینکه تغییرات التهابی برطرف شدند ، جایگزین گردند .

– در این فاصله ، استفاده از tissue  conditoner ها جهت اصلاح تطابق دست دندان ها ( dentures) توصیه می گردد.

– ممکن است ضد قارچهای موضعی به عنوان مثال نیاسیتین ، آمنو تریسین Bو دهان شویه کلرهگزین تجویز گردد.

– بیماران می بایست سطوح مناسب دست دندانشان را قبل از گذاشتن در داخل دهان با یک لایه ژل میکونازول بپوشانند.

توجه : یکی از موارد کنترالیذاسیون ؟ استفاده از میکونازول ، درمان باوارفارین می باشد.

 التهاب گوشه لبها ( Angular cheilitis ) :

– التهاب گوشـه لبها با از دسـت رفتن بعورتیکال و کاهـش ا رتفاع تحتانی صورت در بیمـاران دارای دنچرهای فوسوده و معیوب ، در ارتباط می باشد.

– التهاب گوشه لبها در بیماران دارای دندانهای مضرس؟ و دندان دندانه . ممکن اسن با کمبود ویتامین     ۱۲ B ، اسیدفولیک یا آهن مرتبط باشد.

– التهاب گوشه لبها یکی از مشخصات سرکوب اینمی بخصوص در بیماری HIV و نوتروپنی  می باشد .

علائم التهاب گوشه لبها :

• سوزش و دردناک بودن گوشه های دهان .

نشانه های التهاب گوشه لبها :

• درعفونت قارجی در پروتز دندانی چینهای پوستی در گوشه های دهان ، ملتهب و متحرک خورده می باشند .
• عفونت قارجی در پروتز دندانی ممکن است با کاندیدا یازیس داخل دهانی همراه باشند .
• در عفونت قارجی در پروتز دندانی همچنین باکتریها از جمله ارگانسیم های استافیلوککی می توانند سبب الهاب گوشه لبها گردند.

درمان  التهاب گوشه لبها :

– شناسایی علت و حذف هرگونه وضعیت زمینه ای کمبود خون ، جزئی ازدرمان تلقی می شود.

–  جایگزین کردن   دنچرهایفرسوده و معیوب و برقراری بعد صحیح و رتیکال .

– درمان هرگونه عفونت کاندیدایی داخل دهانی مربوطه.

– تجویز داروهای ضد میکروبی موضعی

 کاندیدیازیس هیپرپلاستیک مزمن ( لکوپلاکیایی کاندیدایی ) :

به شکل یک ضایعه سفید غیر قابل کندن دیده می شود

 کاندیدیازیس پوستی مخاطی مزمن :

– عفونت کاندیدایی دهانی همچنین می تواند به عنوان جزئی از اختلالات نادر پوستی مخاطی رخ دهد، مثالهایی از این مختلالات پوستی مخاطی درزیر آمده است :

– فامیلی ( محدود limited ) – به عنوان یک صنعت اتوزومال مغلوب ، به ارشا می رسد.

–منتشر ( تک گیر  sporadic ) – موارد فامیلی نادرمی باشد. ؟

-تاخیری ( سندرم thymoma ) – نقص ایمنی وابسته به سلول ناشی از یک thoma ( غده مشتق از اجزاد اپی تلیالی یا لنفوئیدی تیموس ) .

– اندوکرینی ( سندرم کاندیدایازیس – اندوکرینوپاتی ) – نقایص غددی متعدد ماندد هیپوپاراتیروئیدسیم ، ( بیماری آدسیون و تولید اتوآنتی بادی ) .

آزمونهای تشخیصی کاندیدیازیس:

– می بایست یک نمونه ، از ناحیه مبتلا به تهیه و رنگ آمیزی شود ( رنگ آمیزی گرم یا PAS      ( Periodic acid – schiff ) همچنین می توان از هیدروکسید پتاسیم (  KOH ) جهت نمایش Hypha ( در نمونه تهیه شده ) استفاده نمود .

– همچنین باید از بزاق دهانی سواب تهیه شده و جهت کشت به آزمایشگاه فرستاده شود .

– شمارش کمی کاندیدا از این جهت که میتوان بوسیله آن پاسخ به درمان را مشاهده نمود ، ممکن است مفید باشد.

– بیماران باید یک نمونه از بزاق خود را تهیه نمایند و با یک محلول فسفات نمکی بمدت یک دقیقه قبل از اینکه بزاق خود را به یک محل استریل خالی نمایند غرغره نمایند .

– بیوپسی و بررسی هیستوپاتولوژیک جهت تایید کاندید یازیس هیپرپلاستیک مزمن ضروری است.