مراحل تشخیص بیماریها در دندانپزشکی بسیار مهم است.در این مقاله به پیگیری مراحل تشخیص بیماریها در دندانپزشکی می پردازیم. تشخیص ضایعات دهان همانند ضایعات در دیگر نقاط بدن توسط عواملی پیچیده می گردد :
-علائم بیماریهای متفاوت ممکن است مشابه هم باشندو در بعضی موارد کاملاً شبیه یکدیگر مثلا التهاب پالپ و درد دندانی آتیپیک(atypical odontalgia)
-علامت (Sympton) عبارت است ازهرگونه تغییرات بدنی که فقط برای بیمار قابل درک و بیان است.
-نشانه های بیماریهای متفاوت ممکن است مشابه هم باشند. به عنوان مثال یک زخم ممکن است بدلیل ترومای مختصر ناشی از یک تیزی دندان بوجود آید همچنین امکان دارد به لقوه یک اسکداموس سل کارسیدها باشد.
-نشانه (Sign) عبارت است از هرگونه تغییر بدنی که یک مشاهده کننده با تجربه آنرا مشاهده ودرک می‌کند.
مراحل تشخیص بیماریها در دندانپزشکی
-علایم و نشانه‌های یک بیماری در بیماران مختلف ممکنست کاملاً متفاوت باشند به عنوان مثال یک درد شدید و طاقت‌فرسا در یک بیمار بصورت یک عدم راحتی مختصر در بیمار دیگر بیان می‌شود.
-امکان دارد علایم و نشانه‌ها مخفی باشند. این وظیفه دندانپزشک می‌باشد که با دقت در سئوال کردن و مشاهدات ، این علایم و نشانه‌ها را آشکار نماید.
-ایده‌های قدیمی ممکن است بر نظرات بیمار اثر بگذارد که بیمار تصور نماید مشکل دندانی دارد و بنابراین به دندانپزشک جهت درمان مراجعه نماید. و بیمار بیان جزئیات مناسب به دندانپزشک را انجام ندهد و علل غیر دندانی مشکلات دهانی با وجود سئوالات فراوان و کافی ممکن است از دست برود.
– بیماریهای شایع (مثل التهاب پالپ) که مکرر اتفاق می‌افتد باید قبل از موارد نادر در تشخیص مد نظر قرار گیرند. اگرچه موارد نادر گاهی اتفاق می‌افتد و بهمین جهت دندانپزشک باید همیشه انتظار یک تشخیص غیر منتظره را داشته باشد !
-بعضی از بیماران تاریخچه‌ای را بیان می‌کنند که تصور می کنند دندانپزشک مایل به شنیدن آن است و از لحاظ اجتماعی قابل قبول می‌باشد. به عنوان مثال بیمارانی هستند که مصرف الکل، تنباکو و قند را ناچیز و زمان تمیز کردن دندانهای خود را بیش از اندازه بیان می‌کنند. بعلاوه تاریخچه‌ای از مصرف نابجا از داروها، بیماریهای منتقل شده از راه جنسی، اختلالات تغذیه‌ای، یا سوء استفاده از بچه‌ها ممکن است بطور معمول به دندانپزشک بیان نشود.
-بعضی بیماران تصور می‌نمایند که موضوعات مرتبط با دندانپزشکی ولی غیر دندانی، بطور مثال تاریخچه پزشکی ممکن که به دندانپزشک مربوط نباشد.
مراحل تشخیص بیماری شامل ۳ مرحله اصلی می‌باشد:
۱- تاریخچه
۲- معاینات
۳- آزمایشهای تشخیصی
ملاحظات عمومی
– بیماران باید بصورت فردی تحت درمان قرار گیرند و نباید برای هر بیماری یک درمان در جریان ابتلاء افراد به یک بیماری ، درمان بایستی در هر فرد جداگانه در نظر گرفته شود و نباید درمان صرفاً بر اساس وجود یک بیماری بدون درنظر گرفتن فرد مبتلا صورت گیرد در نظر گرفته شود.
– تشخیص همیشه باید با یک روش علمی و سنجیده صورت گیرد و از تشخیصهای فوری و لحظه‌ای اجتناب شود.
زمانی که پزشک با تجربه، تشخیص یک مشکل را با حداقل توجه به جزئیات محیطی انجام می‌دهد، این روش تشخیص ممکن است باعث شود که یک پزشک بی‌تجربه به کار تشخیص حدسی ترغیب شود. فقط با یک تجربه کافی، می‌توان عوامل غیر مرتبط با مشکل بیمار را حذف کرد.
– پرونده اطلاعات دندانی حاوی نکات مهمی است. واقعیتهای غیر مرتبط با بیماری بیمار را نه پنهان کنید و نه آنها را نمائید.
– اطلاعت دندانی باید کامل، خوانا و ثابت و ماندگار باشد و بوسیله پزشک امضاء شود.
اطلاعات ممکن است برای سایر پزشکان و گهگاهی برای اعضاء مراکز قانونی لازم شود.
– بیمار حق قانونی جهت دستیابی به اطلاعات دندانی خود را دارد. مسائل بی‌اعتبار و بی‌ارزش را در اطلاعات دندانی وارد نکنید.
– در هنگام مشاوره کلینیکی یک فرد ثالث مثلاً دستیار دندانپزشک، باید در تمام لحظات در کنار بیمار و دندان پزشک حضور داشته باشد.
همراه بیمار نبایستی یک فرد عامی باشد بدلیل اینکه ممکن است حین درمانهای اورژانس نیاز به یاری و کمک او باشد.
– رضایت اولیا یا قیم قانونی برای کودکان زیر ۱۶ سال لازم است.
– اگر پس از معرفی اولیه، از اولیاء کودک خواسته شود که به اتاق انتظار برگردند کودک معمولاً بخوبی همکاری لازم را خواهد داشت.
– rapport یک پیش نیاز مهم برقراری ارتباط متقابل با بیمارجهت دست یافتن به یک تاریخچه کامل لازم می‌باشد.
برقراری ارتباط با بیمار ( تهیه گزارش )
در مصاحبه اولیه اطلاعات بصورت شفاهی و غیر شفاهی از بیمار گرفته می‌شود طرز رفتار و برخورد دندانپزشک در بدست آمدن یک گزارش خوب یا از دست رفتن اطلاعات مؤثر است
-بیمار باید هم سطح دندانپزشک و چشم در چشم با دندانپزشک باشد و در سطح پایین‌تر نسبت به او قرار نگیرد .
-بیمار و دندانپزشک باید چشم در چشم هم باشند ولی اینکار نباید باعث ترس در بیمار شود.
-بیمار و دندانپزشک باید در نزدیکی هم حدود یک متر با هم فاصله داشته باشند نزدیکی صمیمیت ایجاد می‌کند و فاصله زیاد بی‌اعتنایی را نشان می‌دهد.
– احترام به بیمار نشاندهنده اهمیت دادن و اعتنا کردن به بیمار است.
-چهره بیمار نشاندهنده توجه و اعتنای او می‌باشد زمانیکه بیمار روی برمی‌گرداند نشاندهنده عدم تمایل اوست.
-یک لبخند یا تأیید بیمار با تکان دادن سر نشاندهنده صمیمیت و رضایت می‌باشد.
-جزئیات دقیق از فامیل نزدیک بیمار و وقایع اجتماعی (مثل ازدواج و تولد ) باید ثبت شود. با توجه به این موارد یک گزارش شخصی از بیمار تهیه می‌شود.
-مصاحبه اولیه بدون ماسک و عینک انجام شود در غیر اینصورت ارتباط کلامی و رفتاری با بیمار برقرار نمی‌شود.
– ماسک و عینک باید تنها هنگام معاینات فیزیکی استفاده شوند.
– قبل از هر عملی به بیمار بگوئید که چه کار می‌کنید و کی و چگونه این عمل را انجام خواهید داد.
در غیر اینصورت بیمار با هر عملی غافلگیر می‌شود و ممکن است باعث ترس او و از دست رفتن اعتمادش شود.
نتیجه
یک بیمار آرام و همکار و یک دندانپزشک اصولی و با تجربه در یک محیط صمیمی و حرفه‌ای اساس تشخیص دهانی می‌باشند.
