امروزه این امکان فراهم شده که افراد دارای ناهنجاری دندان هم بتوانند به جرگه‌ی صاحبین لبخندهای زیبا بپیوندند. ارتودنسی (Orthodontic) روشی است که برای ایجاد هماهنگی دندان‌ها و فک استفاده می‌شود. دندان‌های نامرتب نه تنها در زیبایی تاثیر منفی دارند بلکه در بلند مدت دچار پوسیدگی و آسیب بیشتری می‌شوند. فاصله زیاد دندان‌ها، کج بودن و روی هم قرار گرفتن آنها می‌تواند دلیل خوبی برای ارتودنسی باشد. دندان‌های نامرتب چون امکان پاکسازی کافی هنگام مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن را ندارند در نهایت با خراب شدن سریع‌تر هزینه بیشتری را به افراد تحمیل می‌کنند. گاهی نیز انحراف فک یا جلو بودن آن باعث بایت(Bite) نادرست می‌شود و این موضوع افراد را ترغیب می‌کند تا به دندانپزشک مراجعه کنند و مایل باشند از هزینه ارتودنسی مطلع شوند.
[lwptoc]
عوامل اثرگذار بر هزینه ارتودنسی
هزینه‌ی ارتودنسی به عوامل متعددی بستگی دارد؛ مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر هزینه‌ی ارتودنسی عبارت‌اند از:
- نوع ارتودنسی
- میزان ارتودنسی
- مشکلات دهان و دندان
- طول درمان
- وضعیت فک
- سن شخص
- هزینه مرکز دندانپزشکی
۱. نوع ارتودنسی
برای انجام ارتودنسی از دستگاه‌های متفاوتی استفاده می‌شود. این که دندانپزشک با توجه به خواست بیمار چه دستگاهی را مناسب تشخیص دهد، عمده‌ی هزینه را تعیین خواهد کرد. دستگاه‌های ثابت، متحرک و نامرئی هر کدام انواع مختلف با قیمت‌های متفاوت دارند.
هزینه ارتودنسی ثابت
در ارتودنسی ثابت، ابزار‌ها از ابتدا تا پایان دوره درمان روی دندان‌ها خواهند ماند و هر ماه باید برای سفت کردن و معاینه به ارتودنتیست مراجعه شود. در این مدل دستگاه‌ها به وسیله نگین‌هایی که روی دندان قرار می‌گیرد و نامش براکت است، با فشاری یکنواخت که توسط سیم‌ها اعمال می‌شود، دندان‌ها جابجا شده و وضعیت آنها اصلاح می‌گردد.
- فلزی ثابت
متداول‌ترین روش برای مرتب کردن دندان‌ها، استفاده از براکت فلزی ثابت (Metal Braces) است. این روش کمترین هزینه را بین روش‌های مختلف ارتودنسی دارد. براکت استیل فلزی دوام و مقاومت خوبی دارد ولی بر روی زیبایی تاثیر منفی دارد.
- سرامیکی ثابت
-از دیگر مدل‌های ارتودنسی ثابت می‌توان به بریس یا براکت سرامیکی (Ceramic braces) اشاره کرد که تا حد زیادی مشابه نوع فلزی هستند اما خیلی کمتر به چشم می‌آیند؛ ازین جهت بسیار مورد استقبال بزرگسالان قرار گرفته اند. این نوع دستگاه دارای براکت‌هایی از جنس سرامیک یا کریستال بدون رنگ است تا همرنگ دندان‌ها دیده شود. البته احتمال تغییر رنگ در آنها وجود دارد که برای جلوگیری ازآن باید در حفظ پاکیزگی و نظافت این نوع بریس همت کافی داشت. قیمت آن از نوع فلزی اندکی بیشتر است.
- ارتودنسی نامریی
ارتودنسی نامرئی پشت دندانی هم یک نوع ارتودنسی ثابت است که نسبت به سایرین گران قیمت‌تر است. بریس یا براکت لینگوال (Lingual braces) روی سطح داخلی دندان‌ها قرار می‌گیرد و به همین دلیل دیده نمی‌شود؛ اما برای ساخت آن و قالب‌گیری انرژی، زمان و دقت بیشتری را می‌طلبد که خود باعث افزایش هزینه ارتودنسی می‌شود.
هزینه ارتودنسی متحرک
در ارتودنسی متحرک می‌توان ابزاری که برای اصلاح روی دندان قرار گرفته را برداشت و دوباره جاگذاری کرد. در این روش دندانپزشک از دندان‌ها قالب گرفته و آن را برای لابراتوار جهت ساخت پلاک می‌فرستد تا پوشش مخصوص دهان هر بیمار تهیه شود. در طول دوره‌ی این ارتودنسی، فرد می‌تواند هنگام مسواک دندان‌ها و تغذیه، پلاک را از دهان خارج کند؛ همچنین می‌تواند آن را به خوبی با مسواک و شوینده تمیز کند. در ارتودنسی متحرک از الاینرها و ریتینرها استفاده می‌شود:
- الاینر(Aligner)
یک قالب شفاف ترموپلاستیک است، این پلاک به راحتی روی دندان‌ها قرار می‌گیرد تا بتواند آنها را جابجا و مرتب کند.کاربرد آن در رفع ناهنجاریهای اندک دندان‌هاست. الاینر می‌تواندخود را با دندان‌هایی که در پروسه رشد هستن تطبیق دهد. ارتودنتیست چند مدل اینویزالاین برای هر بیمار آماده می‌کند که باید به ترتیب و با فاصله دو هفته‌ای تعویض شوند.
- ریتینر (Retainer)
وسیله‌ای برای تثبیت وضعیت دندان‌ها در جای صحیح، پس از ارتودنسی است. از آن‌جا که دندان‌ها پس از ارتودنسی ممکن است به جای قبلی برگردند ازین وسیله برای نگه داشتن آنها در وضعیت جدید استفاده می‌شود. در واقع وسیله‌ای برای جلوگیری از عود ارتودنسی می‌باشد. ریتینر دارای سه مدل ثابت(Bonded Permanent)، شفاف(Removable Clear Plastic) و هاولی(Removable Hawley) است. هر مدل نرخ متفاوتی دارد. براکت‌های مخصوص ارتودنسی متحرک به دلیل ساخت پیچیده‌تر، قیمت بیشتری دارند. البته ممکن است با مواد اولیه ایرانی و تولید داخلی بتوان آنها را با قیمت مناسبی به مراجعه کننده ارائه داد.
۲. فک بالا یا پایین و حجم ارتودنسی
اینکه فک بالا به ارتودونسی نیاز داشته باشد یا فک پایین و یا هر دو، قطعا بر روی هزینه ارتودنسی تاثیرگذار خواهد بود.
هزینه فک بالا
گاهی تنها فک بالا نیاز به مرتب کردن دارد و گاهی نیز به دلیل محدودیت مالی مراجعه کننده تصمیم می‌گیرد فقط فک بالا را ارتودنسی کند. در این صورت بعضی از مشکلات مربوط به موقعیت دندان‌های دو فک نسبت به هم، قابل اصلاح نخواهد بود ولی برای بیمار با هدف زیبایی مناسب است. هزینه‌ی فک بالا چیزی حدود دو سوم هزینه ارتودنسی هر دو فک است.
هزینه فک پایین
ارتودنسی برای فک پایین به تنهایی، وقتی تجویز می‌شود که ارتودنتیست به این نتیجه برسد که فک و دندان‌های بالا موقعیت مطلوبی دارند و تنها لازم است فک پایینی با فک بالا هماهنگ شود. هزینه این کار نیز وابسته به نوع مشکلات دندان‌ها و فک تقریبا برابر دوسوم هزینه ارتودنسی هر دو فک است.
۳. مشکلات دهان و دندان
وضعیت سلامتی دندان‌ها و دهان هم از آن مواردی است که می‌تواند هزینه تمام شده را افزایش دهد. وجود دندان نهفته مستلزم بیرون آوردن است که خودهزینه جداگانه دارد. گاهی این هزینه تنها شامل ترمیم پوسیدگی‌های سطحی می‌شود و گاهی باید تعدادی دندان کشیده شود تا دندان‌ها جای کافی برای جابجایی داشته باشند؛ در این موارد چنانچه بدون حذف دندان ارتودنسی انجام شود در نهایت باعث تحلیل لثه می‌شود یا دندان‌های جلو بیش از حد به پیش رانده می‌شوند. کشیدن هر دندان هزینه مجزا خواهد داشت.
در بعضی بیمارها فضای کافی در دهان وجود ندارد و متخصص از وسایل گسترش دهنده(Ortho expander) برای ایجاد این فضا استفاده می‌کند. ممکن است دندانپزشک متخصص تصمیم بگیرد گسترش‌دهنده را مدتی قبل از بریس در دهان قرار دهد یا همزمان با بریس این وسیله را متصل کند. در هر صورت خود این ابزار و دفعات مراجعه برای تنظیم آن هزینه‌بر است.
در مواردی هم تنها کار لازم پاکسازی دندان‌هاست. این که با توجه به وضعیت دندان‌ها چه کارهایی برای آمادگی پیش از ارتودنسی لازم است می‌تواند هزینه را تا مبلغ قابل توجهی افزایش دهد. تغییرات در وضعیت دندان‌ها در طول زمانی که ارتودنسی روی دندان‌هاست نیز می‌تواند نیاز به مداخله مجدد دندانپزشک داشته باشد و خدمات ارائه شده توسط وی مشمول هزینه خواهد بود.
۴. وضعیت فک
در مواردی مراجعه‌کننده نیاز به جراحی فک دارد. ارتوسرجری که ترکیب جراحی فک و ارتودنسی است برای بعضی از بیماران ضروری است. جراحی فک که لزوم آن به وسیله عکس رادیولوژی مشخص می‌شود خود مشمول هزینه قابل توجهی است که در نهایت قیمت تمام شده ارتودنسی راتا چندین برابر افزایش می‌دهد.
۵. طول درمان و تعداد جلسات درمانی
دوره درمان نیز بر هزینه ارتودنسی موثر است. این که بیمار چه تعداد جلسه نیازمند مراجعه به متخصص است، هزینه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ارتودنسی نسبت به سایر خدمات دندانپزشکی مدت زمان طولانی‌تری می‌طلبد که باعث می‌شود بازه زمانی درمانی، از شش ماه تا چندین سال طول بکشد.
۶. سن مراجع
سن و سال بیمار برای انجام اصلاح دندان‌ها خود عامل موثر دیگری در هزینه ارتودنسی است. هنگامی که بیمار در سن رشد است، درمان مشکلات دندان‌ها بسیار ساده‌تر می‌شود زیرا دندانپزشک می‌تواند رشد فک را مدیریت کند. ولی اگر مراجعه به ارتودنتیست تا بزرگسالی به تعویق بیافتد، روند درمان طولانی‌تر و گرانقیمت‌تر خواهد بود.
۷. هزینه ارتودنتیست و مرکز دندانپزشکی
یکی دیگر از موارد موثر بر هزینه‌ی تمام شده، دستمزد دندانپزشک است. متخصصین ارتودنسی با توجه به تجربه، مهارت و طی کردن دوره‌های تخصصی مبلغ متفاوتی را به عنوان دستمزد دریافت می‌کنند. این مبلغ بر روی هزینه نهایی تاثیرگذار است. تخصص و دانش و مهارت ارتودنتیست عامل مهمی برای گرفتن نتیجه مناسب از ارتودنسی دندان است. یک دندانپزشک متعهد و مسئول سلامت و رضایت نهایی بیمار را در اولویت می‌داند. به همین سبب، انتخاب دندانپزشک متخصص و قابل اعتماد مهم‌ترین بخش انجام ارتودنسی است.
آیا هزینه ارتودنسی تحت پوشش بیمه است؟
پاسخ به این سوال نیازمند دانستن قوانین و تعهدات نهاد بیمه‌ای مطبوع می‌باشد. بعضی از بیمه‌ها مانند تامین اجتماعی، ارتودنسی را جزء عمل‌های زیبایی قرار داده و پوشش بیمه‌ای برای آن در نظر نگرفته‌اند. بعضی دیگر از بیمه‌های معتبر که خدمات دندانپزشکی را پوشش می‌دهند تا سقف مشخصی برای هر نوع مداوای دهان و دندان در نظر گرفته‌اند که شامل ارتودنسی نیز می‌شود. این که این دسته از بیمه‌ها چه بخشی از هزینه را تقبل می‌کنند در قرارداد بین متولی بیمه و فرد بیمه‌شده قید گردیده است. برای اطلاع ازین موضوع باید از خود سازمان بیمه استعلام و کسب قیمت کرد. این نوع بیمه‌ها تاثیر زیادی در کاهش سهم مالی بیمار در طول مداوا خواهند داشت.
روش‌های کاهش هزینه ارتودنسی
با رعایت یکسری نکات و دستورالعمل، می‌توان هزینه‌های مورد نیاز برای ارتودنسی را تا حد قابل توجهی کاهش داد.
- یک راه بسیار ساده برای کاهش هزینه ارتودنسی، کاهش بازه‌ی زمانی درمان است؛ برای این کار، از براکت‌ها به خوبی نگهداری کنید. براکت صدمه‌دیده کارش را به درستی انجام نمی‌دهد و دندان‌ها را به نحوه صحیح حرکت نمی‌دهد. حتما در روزهای تعیین‌شده برای تنظیم براکت به مطب مراجعه کنید تا با تنظیم به موقع آن توسط متخصص ارتودنسی، کارایی و بهره‌وری خود را از دست ندهد.
- بهداشت دهان خود را جدی بگیرید. هر چه وضعیت دهان سالم‌تر باشد، دندان‌ها واکنش مناسب‌تری به فشار براکت خواهند داشت و تغییر مکان آنها با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
- دستورالعمل‌های ارتودنتیست را جدی و مسئولانه اجرا کنید مثلا از خوردن غذاهای خیلی سفت دوری کنید یا درباره ارتودنسی متحرک، حداقل بیست و دو ساعت در شبانه روز بریس را روی دندان‌هایتان قرار دهید.
- یک راه دیگر برای کاهش هزینه ارتودنسی پیگیری خدمات بیمه درمانی است. شاید با اضافه کردن بیمه تکمیلی به پروفایل بیمه‌ای خود بتوانید بخشی از هزینه را از سازمان بیمه مطبوع خود دریافت کنید.
- می‌توانید با مراجعه به مطب ارتودنتیست راجع به برنامه‌های درمانی آنها سوال کنید. بعضی از کلینیک‌ها یا دندانپزشکان امکان پرداخت هزینه به صورت اقساطی را فراهم کرده‌اند. حتی ممکن است پکیج تخفیف برای بخشی از برنامه درمانی در نظر گرفته باشند.
- یک راه دیگر برای کاهش هزینه، انتخاب ارتودنسی فلزی است. در عین کارایی قیمت آن از انواع دیگر بریس‌ها ارزان‌تر است. روشی که دفعات مراجعه به مطب کمتری دارد و از مواد ارزانتری برای آن استفاده شده هزینه کمتری را به شما تحمیل می‌کند. در این مورد با متخصص مشورت کنید.
- برای کاهش هزینه ارتودنسی مراجعه به بیمارستان‌های آموزشی وزارت بهداشت را هم می‌توانید بررسی کنید. دانشکده‌های دندانپزشکی برای آموزش دانشجویان این رشته از آنها می‌خواهد بخش عملی آموزش ارتودنسی را در کلینیک‌های مورد تایید بگذرانند. در این کلینیک‌ها یا بیمارستان‌ها می‌توانید با مبلغ خیلی کمتری پروسه ارتودنسی را انجام دهید.
- یک راه دیگر برای کاهش هزینه‌ها سرعت عمل است. هر چه سریع‌تر برای این کار اقدام کنید، هزینه کمتری باید بپردازید. اغلب مواد مصرفی دندانپزشکی وارداتی هستند و قیمت آنها با نرخ ارز افزایش می‌یابد، پس قطعا اقدام به ارتودنسی در ماه جاری بهتر از موکول آن به ماه و سال آتی خواهد بود. اقدام به منظم کردن دندان‌ها در سنین کودکی هم هزینه کمتری نسبت به بزرگسالی خواهد داشت.
- اقدام دیگری که برای کاهش هزینه انجام ارتودنسی می‌توان انجام داد این است که ترمیم دندان‌ها را پیش از مراجعه به ارتودنتیست تکمیل کرد. اگر دندان‌هایی که پوسیدگی دارند یا نیاز به عصب‌کشی دارند را زودتر رسیدگی کنید مجبور نیستید هزینه این خدمات را همزمان با ارتودنسی پرداخت کنید.
حداقل هزینه ارتودنسی
با توجه به آنچه تا اینجا توضیح دادیم مشخص شد مسائل زیادی می‌توانند روی هزینه تمام شده ارتودنسی تاثیر بگذارند. کمترین قیمت متعلق به براکت‌های فلزی ثابت است که برای یک فک با ایرادات اندک انجام شود. قطعا کشیدن یا ترمیم دندان مبلغ را بیشتر خواهد کرد. از طرفی در بعضی موارد که بتوان مواد اولیه و دستگاه ایرانی را جایگزین مشابه خارجی آن کرد، قیمت تمام شده کاهش می‌یابد.
اعلام مبلغ مشخص برای ارتودنسی، بدون معاینه بیمار، دور از واقعیت خواهد بود. به این منظور دندانپزشک متخصص خود را با وسواس و دقت زیاد انتخاب کنید و حتما برای معاینه به صورت حضوری اقدام کنید. متخصص در همان ابتدای امر شرایط دهان و دندانی شما را در نظر گرفته و پیشنهاد مناسب برای درمان ارائه خواهد کرد. می‌توانید در مورد شرایط مالی و نتایجی که مدنظر شماست با دندانپزشک خود صحبت کنید تا بتوانید به اتفاق یک روش مناسب که با بودجه شما تناسب داشته باشد انتخاب کنید. بدین منظور با مطب تخصصی دندانپزشکی پاسداران از طریق شماره تماس‌های زیر ارتباط برقرار نمائید.
- چه عواملی در قیمت ارتودنسی تاثیرگذار هستند؟
- حداقل هزینه ارتودنسی چقدر است؟
