تشخیص و درمان دردهای فکی صورتی با منشا غیر دندانی

دردهای فکی صورت ناگهانی و بسیار شدید که فقط چند ثانیه طول می کشد ، همراه با دوره های عود متعدد که در عصب سه قلو ( تری ژمینال ) پخش می شود . یک شرایط نادر است که محدود به افراد میانسال و مسن می باشد .

دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی کمتر از درد های فکی صورتی با منشاء دندانی است . شایع ترین علت درد های فکی صورتی با منشاء غیر دندانی اختلالات مفصل گیجگاهی فکی است .

دردهای فکی صورتی با منشا نورولوژیک

نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال )

دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی اگر در بیماران زیر ۴۰ سال دیده شود نشان دهنده یک بیماری پاتولوژی زمینه ای جدی است . تقریباً ۳% بیماران با نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) ، مالتیپل اسکلروزیس دارند. همه بیماران با دردهای فکی صورتی نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) باید تحت معاینه سیستم عصبی صورت بخصوص اعصاب جمجمه ای قرار بگیرند .

دردهای فکی صورتی نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) درخانم ها ۲ برابر آقایان شایع تر است . سمت راست بیش از سمت چپ تحت تاثیر است . بصورت نادر (۴%) درد ممکن است بصورت دو طرفه ظاهر شود . اتیولوژی های دردهای فکی صورتی نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) شامل ، دمیلینه شدن شاخه های عصبی، تحت فشار قرار گرفتن عروقی گنگلیون عصب سه قلو ( تری ژمینال ) ، تروما یا عفونت عصب و ایدیوپاتیک می باشد .

تاریخچه پزشکی

ممکن است با مالتیپال اسکلروزیس همراه باشد .

علائم ( تشخیص بوسیله تاریخچه است ): درد یکطرفه کوتاه مدت ( چند ثانیه ) که در منطقه و محل خاصی قابل پیش بینی است.

مشخصات درد 

– درد بطور مشخص ، محدود به یکی از سه شاخه عصب سه قلو ( تری ژمینال ) است . درد بیشتر در شاخه های دوم و سوم عصب سه قلو رخ می دهد .

– یک منطقه ماشه ای (  Trigger Zone )  در امتداد عصب سه قلو تری ژمو ممکن است وجود داشته باشد . منطقه ماشه ای ممکن است مابین دوره های حملات ، مقاوم باشد. فقط فشار ملایمی بر روی منطقه ماشه ای باعث ایجاد درد شدید می شود . بیمار ممکن است منطقه ماشه ای روی صورت خود را لمس و یا اصلاح نکند تا اینکه حملات درد رخ ندهد . اگر منطقه ماشه ای حفره دهان را دیگر نمایند .

صحبت کردن و بلعیدن ممکن است محدود شود.هر یافته عصبی غیر از وجود منطقه ماشسه ای باعث شک در تشخیص نورالژی عصب سه قلو (تری ژمو ) می باشد . درد نورالژی عصب سه قلو (تری ژمو ) هرگز از خط میانی صورت نمی گذرد و معمولاً از یک شاخه عصبی به شاخه عصبی به شاخه عصبی دیگر منتقل نمی شود .

-درد بصورت تیز و خنجری و شبیه (( شوک الکتریکی ))و یا (( سوزن گرم قرمز )) توصیف می شود . شروع ناگهانی ،کوتاه مدت و بهبود سریع دارد .

– یک سری ضربات خنجری در طی چند دقیقه رخ می دهد که بوسیله یک درد گنگ که ممکن است برای چند ساعت طول بکشد ادامه می یابد . حملات ناگهانی در اولین ساعات بعد از بیداری رخ می دهد .

-درد نورالژی تری ژمو بصورت حملات تکرار شونده است . بیماران دوره های فاقد درد را نیز تجربه می کنند پسرفت بیماری ممکن است برای روزها ،‌هفته ها، ماهها و یا سالها طول بکشد .

– از لحاظ تشخیصی ، نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) بر روی خواب اثری ندارد .

نشانه های بیماری

-دولورکس ( انقباض اسپاسمودیک عضلات صورت ناشی از درد نورالژی عصب سه قلو     ( تری ژمینال ) .

تشخیص افتراقی

– دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی مثل نوروپاتی ( ناشی از ضایعه ای که روی عصب سه قلو ( تری ژمو ) فشار وارد می آورد .

–   دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی زونا ( ضایعات مخاطی نقش تشخیصی دارند .

–    دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی (درد صورتی آتیپیک)

–     دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی (نورالژی میگرنی)

–    دردهای فکی صورتی با منشا التهاب دندانی

–    دردهای فکی صورتی با منشاپریودنتیت اپیکالی

درمان

 بیمار ان بادردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی را به متخصص بیماریهای دهان یا متخصص اعصاب رجوع دهید . کار با مازپین و فنی توئین ممکن استدر درمان دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی استفاده شود اگر درد کنترل نشود کرایوتراپی ، برش جراحی ترموکواگولاسیون عصب محیطی وقتی که عصب از سوراخ عصبی خارج می شود ممکن است انجام شود .

درد قبل از نورالژی تری ژمینال

ممکن است در بیش از ۲۰% بیمارانی که از دردهای فکی صورتی نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) رنج می برند ، گزارش شود . بصورت یک دندان درد متوسط در غیاب هرگونه علامتهای دندانی دیده می شود .  این بیماری به سمت نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) پیشروی می نماید .

نورالژی زبانی حلقی ( گلوسوفارنژیال )

  شیوع آن بسیار کمتر از نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) است .  افراد میانسال و مسن بیشتر مبتلا می شوند .  احتمال هرگونه پاتولوژی زمینه ای ( بخصوص مالتیپل اسکلروزیس ) باید رد شود. طبق تاریخچه پزشکی: احتمال وجود مالتیپل میلوما و مالتیپل اسکلروزیس وجود دارد .

علائم :

– درد مشابه نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) است اما در عصب حلقی زبانی بجای عصب سه قلو ( تری ژمو ) اثر می گذارد .

– دو نوع توزیع درد در این بیماری شناخته شده است .۱- گوشی ( درد درناحیه گوش ) ۲- حلقی ( درد در ناحیه زاویه فک گلو و گردن )

– منطقه ماشه ای در ناحیه دهانی حلقی قرار دارد و حملات ناگهانی ممکن است بوسیله بلع شروع شود .

-الگوهای مربوط به درگیری عصب واگ گاهی اوقات رخ می دهد ( مثل استفراغ ، برادی کاردی ، در حلال حملات ناگهانی )

زونـا چیست؟

تنها دردهای فکی صورتی غیر دندانی که شبیه درد پالپی می باشد  . زونا یک التهاب ویروسی در ریشه خلفی گانگلوین عصبی است که در یک یا دو شاخه عصبی حسی رخ می دهد . زونا در بچه ها سبب آبله مرغان می شود . اما ( مشابه هرپس ) در گانگلیون حسی نهفته است تا اینکه دوباره فعال شود . دوباره فعال شدن ویروس در بزرگسالان باعث زونا می شود . ب

یماری شایع است اما بطور عمده به بزرگسالان بیش از ۶۰ سال محدود است .در ناحیه عصب سه قلو ( تری ژمو ) ، شاخه افتالمیک بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد. اگر شاخه های دوم و سوم عصب سه قلو ( تری ژمو ) درگیر شود بیمار ممکن است به دندانپزشک مراجعه نماید .

تاریخچه پزشکی

     دردهای فکی صورتی با منشا زونا می تواند در افراد مسن رخ دهد . در جوانان و بچه ها ، که ضعف سیستم ایمنی ( مثل بیماری HIV ) دارند می تواند زمینه ساز بیماری زونا باشد ( بخصوص در موارد شدید و یا عود کننده )

علائم :

– درد سوزشی ، عمیق ، یکطرفه و شدید در فاز مقدماتی ، چند روز قبل از بروز راشهای پوستی و وزیکولها وجود دارد .

– وزیکولها در روی پوست ترکیده و پوسته می بندند اما بصورت زخم های کم عمق در دهان باقی می مانند . وزکولها و زخم ها بصورت مشخص یکطرفه هستند .

-بیمار دارای تب است و احساس نامطلوبی دارد . اگر دهان درگیر شود درد وجود خواهد داشت و در بلغ ایجاد مشکل می نماید .

– اگر شاخه ماگزیلاری عصب سه قلو ( تری ژمو ) درگیر شود ، کام سخت و نرم بصورت یکطرفه تحت تاثیر قرار می گیرد .

-اگر شاخه مندیبولار گرفتار شود ، ضایعات مخاطی یکطرفه وجود خواهد داشت .

-در درگیری شاخه چشمی ( هرپس گاسرین ) ، زخم شدید قرنیه ممکن است ایجاد شود  . پخش یکطرفه ضایعات در امتداد درماتوم آناتومیک مشخص ، نشان دهنده زونا است .

– وزیکولها یکطرفه با دیواره نازک داخل دهانی که در خط وسط صورت متوقف  می شود .

-ضایعات جدید در یک دوره سه هفته ای هفته رخ می دهند . ممکن است بیمار دارای تب و بزرگی غدد لنفاوی و حساسیت در لمس غدد لنفاوی باشد .

– ویروس بوسیله تماس مستقیم با مایع وزیکولر پخش می شود . این مسئله باعث آبله مرغان در بیمارانی که قبلاً با زونا در تماس نبوده اند می شود . بخصوص در خانم های باردار و افراد با ضعف سیستم ایمنی از گسترش ویروس باید جلوگیری شود .

– عارضه دردناک عفونت زونایی ، نورالژی بعد از زونا است .

درمان :

در موارد شدید و در افراد دارای ضعف سیستم ایمنی ، آسیکلوویر ممکن است استفاده شود . ( mg800 ، ۵ بار در روز برای ۵ روز ) در مواردی که شاخه چشمی عصب گرفتار می شود به متخصص ارجاع دهید . داروهای داخل رگی برای جلوگیری نابینایی بیمار تجویز    می شود .

نورالژی بعد از زونا چگونه است؟

تاریخچه پزشکی

تاریخچه قبلی از ابتلاء به زونا وجود دارد . در بیش از ۱۰% بیمارانی که زونا در عصب تری ژمو دارند ، رخ می دهد. شاخه عصب چشمی عصب سه قلو ( تری ژمو ) بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد .

علائم :

-بوسیله درد گنگ ، بسیارشدید یکطرفه و غیر حمله ای مشخص می شود . یک تاریخچه ای از ضایعات پوستی قبلی و هر گونه اسکاری از این ضایعات ، در تشخیص کمک کننده هستند .

– پوست پوشاننده اغلب قرمز است زیرا بیماران ممکن است پوست خود را جهت رهایی موقتی از درد بخارانند .

-درد ممکن است شدید و پایدار باشد و باعث افسردگی شدید بیمار شود و بیمار معمولاً به خود آسیب برساند .

درمان :

جهت درمان به متخصص ارجـاع دهـید . هیـچ درمانی بطـور کامـل مؤثر نیست . ضـد افسردگی های سه حلقه ای ، ضد تشنج ها و کرم های بی حسی موضعی ممکن است استفاده شود.

هرپس عصب زوج هفتم ( سندرم رمزی – هانت )

بوسیله عفونت زونایی گانگلیون ژنیکولیت ایجاد می شود . درد در گلو و گوش رخ می دهد و بوسیله ایجاد وزیکولها در روی گوش و حلق دنبال می شود . فلج صورتی نورون حرکتی تحتانی ایجاد می شود . ممکن است همراه با وزوز گوش و سرگیجه همراه باشد . در این بیماری جهت درمان به متخصص رجوع کنید.

فلج صورتی

فلج حاد نورون حرکتی تحتانی عصب صورتی است که معمولاً بوسیله عفونت هرپس سیمپلکس ایجاد می شود و سبب ادم عصب در کانال صورتی می شود . فلج صورتی شایع است و در هر دو جنس بصورت یکسان ایجاد می شود و معمولاً در بزرگسالان دیده می شود . در ۱۰% بیماران با فلج صورتی بهبود ناکامل است .  از آنجایی که فلج صورتی یکطرفه مهم ترین شکل فلج صورتی است ، درد ممکن است تشدید شده و یا همراه با فلج باشد .

علائم :

-درد در اطراف گوش در ۵۰% بیماران ، قبل از شروع فلج رخ می دهد و ممکن است در فک بیمار پخش شود .

-فلج صورتی معمولاً شروع سریعی دارد و در طی ۴۸ ساعت بدتر می شود . فلج عضلات صورت یکطرفه است .

-بیماران ممکن است تصور کنند که دچار یک ( حادث مغزی عروقی ) شده اند و باید بیمار را مطمئن نمود که چنین حادثه ای زخ نداده است .

– تشخیص علت درد موقعی آشکار می شود که فلج چند ساعت یا چند روز بعد از درد ایجاد شود . در تست عضلات صورتی .

 -وقتی که فلج رخ داده است ، بیمار نمی تواند پلک چشم ها را بهم نزدیک کند یا در سمت اثر کرده لبخند بزند .

درمان :

-جهت درمان به متخصص ارجاع دهید . پردنیزولون ، شاید در ترکیب با آسیکلوویر ممکن است استفاده شود .

توجهات :

عضلات حالت دهنده صورتی بوسیله عصب هفتم عصب دهی می شوند . نورونهایی که حرکت عضلات قسمت فوقانی صورت را کنترل می کنند ، از هر دو نیمکره مغزی عصب گیری می شوند . در مقابل نورونهایی که عضلات تحتانی صورت را کنترل می کنند ، فقط از سمت مقابل نیمکره مغزی عصب گیری می شوند . ضعف عضله صورتی ممکن است بوسیله بیماری عضلانی اولیه (‌مثل میاستنی گراویس) یا ضایعات عصب صورتی ( عصب هفتم ) ایجاد شود .

ضایعات عصب صورتی هفتم ممکن است ( شامل ) : ضایعه مربوط به نرون حرکتی فوقانی باشد . ضایعه در بالای هستک مخچه که سبب فلج صورتی تحتانی می شود . قسمت فوقانی صورت بدلیل عصب گیری دو طرفه قسمت فوقانی گرفتار نمی شود .

ضایعه مربوط به نرون حرکتی تحتانی باشد ضایعه مابین هستک مخچه و دستگاه عصبی محیطی قرار دارد . عضلات فوقانی و تحتانی صورت ، هر دو گرفتار هستند . شایع ترین علت آن فلج صورتی است . عضلات تحتانی صورت بوسیله خواستن از بیمار جهت لبخند زدن یا نشان دادن دندانها ارزیابی می شود .

تشخیص افتراقی فلج صورتی(نورولوژیک)

-دردهای فکی صورتی  با منشا فلج صورتی ،

-دردهای فکی صورتی با حمله مغزی ،

– تومور مغزی ،

– جراحی یا تروما به عصب صورتی ،

– مالتیپل اسکلروزیس ،

– بیماری HIV ،

– دیابت ،

-سندرم رمزی – هانت ،

– سندرم گالن باره ،

– بوتولیسم ،

بیماری عضلانی اولیه

– میاستنی گراویس

ضایعات غدد بزاقی پاروتید :

-جراحی / تروما ، بدخیمی

اختلال گوش میانی :

-ماستوئیدیت ، بدخیمی

و سایرین موارد :

-سندرم رایتر ، سندرم ملکرسون روزنتال

-مالتیپل اسکلروزیس

تاریخچه پزشکی

نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) احتمالاً وجود دارد . می تواند شبیه سایر علل درد دندانی و غیر دندانی مثل نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمینال ) باشد. تقریباً ۳% بیاران با نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) ، مالتیپل اسکلروزیس دارند . زنان ۵۰% بیشتر از مردان مبتلا می شوند .  بیماری معمولاً در سن ۲۰ الی ۴۰ سالگی تشخیص داده می شود . بیماری بندرت در ابتدا در زیر ۱۵ سالگی یا بیش از ۵۰ سالگی تشخیص داده می شود .

علائم :

-نوریت پشت پیاز چشم ( رتروبالبار)ممکن است سبب درد چشمی شود.

-ضایعات نورولوژیک متعدد( مثل بی حسی ، نقص حرکتی ، بی اختیاری ، اختلال بینایی ) ممکن است بدلیل دمیلینه شدن شاخه های عصبی وجود داشته باشد . ممکن است تاریخچه فامیلی از مشکلات منتشر در نقاط مختلف بدن ممکن است وجود داشته باشد .

-ضعف عضلانی ، بی حسی دست ها یا پاها ، فقدان حس فضایی ، سرگیجه و اختلالات اسفنگتر وجود خواهد داشت .

– با این که پسرفت متعدد است ، ولی این بیماری مخاطره آمیز است . درد صورتی معمولاً در اواخر بیماری رخ می دهد وقتی که تشخیص مالتیپل اسکلروز داده شده است .

تومورهای داخل جمجمه ای

همه ضایعاتی که  در جمجمه پخش شده اند ، شامل آبسه ها ، هماتوم ها همانند نئوپلاسم ها علائم و نشانه های مشابه را ممکن است ایجاد نمایند . در بزرگسالان ، شایع ترین نئوپلاسمهای داخل جمجمه ای گلیوما ، مننژیوما ، کارسینومای متاستاتیک ( از ریه یا پستان ) ، نروما ( معمولاً عصب هشتم ) و تومورهای هیپوفیزی هستند. در بچه ها ، شایع ترین نئوپلاسم های داخل جمجمه ای مدولوبلاستوما و آستروسیتوما است.

علائم :

-سر درد عود کننده ، که بوسیله کوشش زیاد یا سرفه آغاز شده یا بدتر می شود .

-تهوع ( معمولاً همراه با تومورهای حفره خلفی و ناشی از گرفتاری مستقیم مرکز تهوع است ) .

– نقایص پیشرونده در عملکرد اعضاء که عبارتند از :

-کری ، مشکلات بینایی ، ضعف ، تغییر شخصیتی ، نقص عقلانی ، تشنج و اختلال تعادل بدن است .

– ادم و پرخونی بینایی ، ناشی از انسداد راه  CSF ( بیشتر در تومورهای ناحیه خلفی شایع است ).

– علامتهای نورولوژیک موضعی ( ممکن است جهت مشخص کردن جای تومور استفاده شود ) مثل نرومای شنوایی در زاویه مخچه ای ، شایع ترین تومور در عصب تری ژمو است که سبب فقدان حس در انشعابات عصب تری ژمو ، فقدان رفلکس قرنیه ، کری یکطرفه ، ضعف عضلات صورتی اگر عصب صورتی گرفتار شود ، نیستاگموس به سمت ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته ، ضعف اسپاسمی پای مخالف ، پاسخ ماهیچه منبسط کننده کف پا در سمت مقابل ، می شود .

-درد در امتداد انشعاب عصب سه قلو ( تری ژمو ) غیر معمول است اما وقتی وجود داشته باشد معمولاً پایدار است . با این وجود گهگاهی درد ممکن است شبیه نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) باشد .

-تومور اطراف ساژیتال ( مننژیوما ) باعث انقباظ عصب بویایی شده و سبب فقدان حس بویایی می شود . آدنوم هیپوفیزی سبب نقایص محدوده بینایی مربوط به دو گیجگاه  می شود .

آزمایشهای تشخیصی :

– امتحان اعصاب جمجمه ای ، رجوع به متخصصین اعصاب جهت امتحان و انجام تست ها .

درد و سوزش شدید سطحی :

دردی که بعد از صدمه به عصب حسی محیطی ایجاد می شود برای مثال بعد از خارج نمودن دندان مشکل درد ناشی از ترمیم عصبی نابجا است .

تاریخچه پزشکی

ممکن است هفته ها بعد از جراحی یا تروما ایجاد شود .

علائم :

-درد پایدار ، سوزش و طاقت فرسا در محل تروما یا جراحی قبلی ، گاهی اوقات می تواند شبیه نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) باشد .

-اسکار از جراحی قبلی یا تروما

آزمایشهای تشخیصی :

 درد بوسیله تجویز بی حسی موضعی تشخیصی می تواند بهتر شود .

درمان :

به متخصص ارجاع دهید . هیچ درمانی بطور کامل رضایت بخش نیست اما کار با مازپین ممکن است مفید باشد .

میگرن چیست؟

–میگرن معمولاً در دهه دوم شروع شده و با گذشت زمان کاهش می یابد .

-خانم ها ( بیش از آقایان تحت تاثیر قرار می گیرند و ( ۷۵/۰ ) میگرن در افراد دارای شغل های حرفه ای شایع تر است ) .

– یک نفر از ده نفر حمله میگرنی در زمان زندگیشان دارند .

-در ۵۰% موارد تاریخچه فامیلی وجود دارد ، اشخاصی که رابطه نزدیک با فرد میگرنی دارند ، فرم شدیدی از بیماری را خواهند داشت .

-علت احتمالی ، انقباض اولیه شاخه های شریان کروتید خارجی است ، که باعث ایجاد علائم پیش رس (  avra ) می گردد و بدنبال آن عروق مغزی گشاد شده و سبب سردرد می شود .

علائم :

-مرحله مقدماتی ( قبل از سردرد ) شامل خواب آلودگی ، اختلال بینایی و خارش و سوزش صورت و گهگاهی دهان می باشد . مرحله مقدماتی ۱۵ الی ۳۰ دقیقه طول می کشد و بوسیله یک درد شدید ، ضربان دار در ناحیه گیجگاهی ، پیشانی و ناحیه چشمی دنبال می شود .

– درد معمولاً یکطرفه و از نوع ضربان دار است ( اما جهت آن ممکن است تغییر یابد) . سردرد ممکن است ۱۲ ساعت طول بکشد اما معمولاً در طی روز بجای شب رخ می دهد . تعدد حملات متغیر است .

-بیمار بطور آشکار کمرنگ ، عرق کرده و دارای تهوع است . استفراغ ممکن است رخ دهد .

-بیماران ترجیح می دهند که در یک اتاق کاملاً تاریک دراز بکشند ( ترس از نور دارند) و تمایلی به غذا ندارند .

-حملات هرچند هفته یا ماه رخ می دهند .

-حملات میگرنی ممکن است بوسیله استرس روحی – روانی یا گاهی بوسیله غذاها بطور قابل توجه بوسیله شراب قرمز ، آبجو ، شکلات و پنیر شروع شود . بالعکس ، گرسنگی باعث تشدید حمله میگرنی می شود .

-بیماران ممکن است یک شخصیت وسواسی داشته باشند و حملات ممکن است در خلال دوره های آرامش بدنبال فعالیت شدید رخ دهد ( میگرن تعطیلات آخر هفته ) .

-هر چیزی که بتواند سردرد را در یک شخص سالم شروع نماید ، می تواند میگرن را در اشخاص مستعد شروع نماید .

درمان :

مسکن های ساده و داروهای ضد استفراغ می توانند باعث بهبود موقتی شوند ، بیماری که حملات عود کننده دارد ، بهتر است به پزشک ارجاع شود .

ارگوتامین و سوماتوتریپتان ممکن است استفاده شود .

نورالژی میگرنی پریودیک ( نورالژی اسفنوپالاتین ، سردرد خوشه ای ، سردرد (( ساعت شماطه ای ))

بوسیله اسپاسم عروقی و گشاد شدن آن مشابه میگرن کلاسپک ایجاد می شود . ممکن است ناشی از اختلال در شاخه ماگزیلاری شریان کاروتید خارجی (معمولاً ) باشد اما می تواند هر رگی مثل شریان کاروتید داخلی را نیز گرفتار نماید . بطور عده در بزرگسالان جوان ( افراد ۲۰ الی ۴۰ ساله اغلب دانشجویان و هرگز در زیر ۲۰ سال دیده نمی شود ) رخ می دهد . مردان بیش از زنان گرفتار می شوند ( برخلاف میگرن کلاسیک ) .

تاریخچه پزشکی

  اغلب یک تاریخچه ای از میگرن وجود دارد . استرس با الکل ممکن است بروز حمله را تشدید نماید .

علائم :

-درد سوزشی / گنگ ، ناگهانی و یکطرفه که بسیار شدید است و بیمار قادر به انجام عملکرد طبیعی نمی باشد. بر خلاف میگرن کلاسیک ، درد معمولاً در شب رخ می دهد . یکی از شرایط دردناک است که می تواند بیمار را از خواب بیدار نماید . این علامت برای تشخیص مفید است .

-درد بصورت دوره ای است ( بنابراین نورالژی میگرنی (( پریودیک )) نامیده می شود ) . معمولاً یکبار در هر بیست و چهار ساعت رخ می دهد .

– درد به همان سرعتی که از بین می رود دوباره برگشت می نماید .

-درد معمولاً به منطقه اطراف و پشت گوش و فک بالا محدود می شود . حملات در زمانهای مشابه در شب عود می ناید ( شخص را همانند ساعت از خواب بیدار می نماید )

-درد شروع سریع و مدت کوتاهی دارد . درد معمولاً بیش از ۳۰ دقیقه طول می کشد اما گهگاهی بیش از ۲ ساعت ادامه دارد . درد خوشه ای است ( یکبار در هر ۲۴ ساعت ) و سپس در طول چند هفته ، چند ماه ، یا حتی چند سال از بین می روند . از این رو به آن (( سردرد متعدد یا خوشه ای گفته می شود ) مابین حملات دردی وجود ندارد .

-علائم مربوط به سیستم اتونومیک ممکن است همراه با نورالژی میگرنی دوره ای دیده شوند این علائم عبارتند از : انسداد بینی ، ترشح بینی و چشم قرمز و اشکبار ، بر خلاف میگرن، هیچ گونه علامت تهوع یا اختلال بینایی وجود ندارد .

-بر خلاف نورالژی عصب سه قلو ( تری ژمو ) ، منطقه ماشه ای یافت نمی شود .

– آن چیزی که برای دندانپزشک مهم است . ۵۰% بیماران با نورالژی میگرنی دوره ای با درد دندانی مراجعه می کنند .

درمان :

به متخصص ارجاع دهید از گوتامین یا داروهای ضد التهابی مثل ایندومتاسین می تواند استفاده شود . بیمار باید از الکل اجتناب نماید .

تشخیص افتراقی

 سینوزیت ،نوریت پشت پیاز چشم ( رتروبالبار ) ، آرتریت ژانت سل ، گلوکوم حاد ، میگرن کلاسیک ،  نورالژی عصب سه قلو تری ژمینال .

همی کرانیال صورتی حمله ای :بسیار شبیه نورالژی میگرنی دوره ای اما بدون علائم اتونومیک است .

درمان

 به متخصص ارجاع دهید ایندومتاسین ممکن است استفاده شود .

ارتریت ژانت سل چیست؟

ارتریت ژانت سل ترمینولوژی ترجیح داده شده ای است . از آنجا که شریان گیجگاهی تنها شریانی که در این آرتریت گرفتار می شود ، نیست .گهگاهی ، ضایعات مشابه در سراسر عضلات اسکلتی ( بعلت ساختار عروقی آنها ) رخ می دهد این شرایط بنام (( آرتریت پلی میالژیا )) نامیده می شود .درد بوسیله ایسکمی ناشی از آرتریت حاصل می شود . آرتریت ژانت سل غیر شایع است. در خانمها بیش از آقایان اثر می گذارد و به افراد مسن محدود می شود ( افراد بیش از ۶۰ سال )

علائم :

-درد یکطرفه شدید محدود به مناطق پیشانی و گیجگاهی ( در یکطرف  سر وپشت چشم)

-درد بصورت گنگ بوده و در عرض چند روز به اوج خود رسیده و پایدار باقیمی ماند .

-درد می تواند بوسیله خوردن بدلیل آپسکمی عضلات جونده ایجاد شود ( بعنوان الگی عضله ماضعه ) شناخته می شود .

– پوست ناحیه پیشانی و گیجگاهی و پوست سر ممکن است به لمس حساس باشد .

-بیمار احساس نامطلوبی دارد و از درد و سفتی شانه ها و قسمت میانی لگن رنج می برد و بنام (( پلی میالژیای روماتیکا )) نامیده می شود .

-این بیماری یکی از موارد محدودی است که درد همراه با علائم سیستمیک مثل بیحالی ، کاهش وزن و ضعف است . تهوع ممکن است رخ دهد و ممکن است باعث اشتباه تشخیصی با میگرن شود .

-علائم چشمی شامل کاهش بینایی در یک قسمت از محدوده بینایی ممکن است ایجادشود این مورد یک عارضه جدی از این بیماری است .

-شریانهای تمپورال ممکن است مسدود ، بدون ضربان ، کلفت و پیچاپیچ شوند .

آزمایشهای تشخیصی

ـیـوپـسی هــای مـتـعـدد از شـریـان گیجگاهـی جـهــت بررسی ضـایـعـات ژانـت            سل که گهگاه در امـتـداد عصب رخ می دهـنـد لازم است . ESR ( یـا ویسکـوزیتی پلاسمـا یا    ( ( CRP )C-Reative Protein  بطور قابل توجهی افزایش می یابد .

درمان :

بیمار را باید بلافاصله به بیمارستان ارجاع داد زیرا در صورت درگیر شدن شریانهای شبکیه ، بینایی سریعاً کاهش می یابد ( در ۲۵% بیماران یا بیشتر ) . نکروز حاد بافتهای صورت ممکن است بندرت رخ دهد همانند نکروز زبان ، لب ، پوست سر درمان تخصصی ممکن است شامل کورتیکواستروئید با دوز بالا باشد .

تاریخچه پزشکی

بیماری قلبی که از قبل وجود داشته است ، فشار خون و دیابت .

علائم :

درد ممکن است به شانه چپ و فک چپ رجوع نماید و ممکن است مرتبط یا تمرین ، غذا خوردن زیاد و هیجان باشد . درد فقط برای چند دقیقه طول می کشد و بوسیله استراحت بهبود می یابد . حملات اغلب در هوای سرد رخ می دهد .تشخیص بوسیله گرفتن تاریخچه است .

  درد سینوس ماگزیلا / بینی حلقی

سینوزیت چیست؟

عفونت ( معمولاً باکتریال ) در سینوس ماگزیلاری است .

تاریخچه پزشکی

 تاریخچه ای از خارج نمودن دندانی که سبب باز شدن ناحیه بینی دهانی شده است وجود دارد. عفونت ناحیه اطراف ریشه ای یک دندان خلفی فک بالا وجود دارد .

علائم :

-معمولاً یکطرفه است بندرت هم دو طرفه است . درد مداوم گنگ و ضربان دار که به فک بالا و زیر چشم ها محدود شده است .

-درد هنگام بعد از ظهر با تکان دادن یا خم کردن سرو دراز کشیدن بدتر می شود .

– بیماران ممکن است احساس حرکت مایع در سینوس اثر کرده ، داشته باشند .

-بعلت گرفتگی و ترشحات بینی و پر بودن ناحیه گونه بیمار ممکن است تصور کند که دچار سرماخوردگی شده است .

-فشار بر روی گونه ها سبب درد شده و بسیاری از دندانهای فوقانی در سمت اثر کرده ممکن است دردناک باشند .

– بیمار ممکن است دارای تب و احساس نامطلوبی باشد .

– در بیمار سالم هرگز تورم صورتی همراه با سینوزیت وجود ندارد با این وجود تورم صورتی ممکن است گهگاهی با عفونت سینوسی شدید در بیماران دیابتیک یا افراد با ضعف سیستم ایمنی دیده شود .

-نشانه هایی از انسداد بینی یا ترشح چرکی از بینی وجود خواهد داشت .

– تعدادی از دندانهای فک بالا ( معمولاً مولرهای فک بالا ) ممکن است دارای پریوستیت باشند ، به دق حساس باشند و زندهمی باشند . ( از پریودنتیت اطراف ریشه ای افتراق داده  می شود که معمولاً در یک دندان غیر زنده بروز می نماید ) سایر موارد نشانه های دندانی وجود ندارد .

آزمایشهای تشخیصی

     ترانس لومیناسیون حفره سینوس یا رادیوگرافی چانه ای اکسی پیتال ممکن است سطحی از مایع و همچنین ضخیم شدگی مخاط سینوس مشاهده شود .

درمان :‌

آنتی بیوتیک هایی مثل اریترومایسین ، تریپتومایسین ، آموکسی سیلین با آمپی سسیلین ۲۵۰ میلی گرم ۴ بار در روز باری ۵ روز بعلاوه دکنژستانت بینی – ۱/۰% گزیلومتازولین کلرید هیدروژن ) و داروهای استثنایی جهت درمان استفاده می شوند .در صورت مقاومت به درمان ، بیمار را ارجاع دهید . شستشوی سینوس یا جراحی ممکن است در بیماری شدید و عود کننده انجام شود .

بدخیمی

یکی از علل دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی بدخیمی ها هستند.هر نوموری که در مسیر عصب سه قلو ( تری ژمو ) درداخل یا خارج جمجمه و یا درداخل حفره ماگزیلاری یا بینی حلقی رخ دهد ممکن است سبب درد صورتی گنگ و یکطرفه شود .شایع ترین بدخیمی که درحفره ماگزیلاری رخ می دهد ، اسکوآموس سل کارسینوما   می باشد . از آنجایی که تشخیص آن بسیار دیر رخ می دهد ، پیش آگهی آن ضعیف است . شروع آن موذیانه است و علائم در ابتدا وجود نداد و یا جزئی است ( اغلب شبیه سینوزیت مزمن است . )

تومور ممکن است از حفره سینوسی درهر جهت گسترش یابد . دیواره های قدامی و تحت گیجگاهی حفره سینوسی نازک است و تومورها می توانند باعث سایش این دیواره ها شده و سبب تورم در روی گونه ها ، شبیه آبسه دندانی شوند . تومور ممکن است به کف حفره سینوسی نفوذ کرده و سبب تورم در کام یا شیار باکالی مشابه آبسه دندانی شود . اگر بیمار از دندان مصنوعی فک بالا استفاده می نماید ، ممکن است در این صورت پروتز تطابق مناسبی نداشته باشد . تومور ممکن است شکل یک توده یا زخم با لبه های برجسته ، گرد و برآمده باشد . گهگاهی تومور ممکن است از حفره دندانی که تازه کشیده شده ، بیرون بزند . ( شبیه به پرولاپس سینوسی )

 دندانها ممکن است لق شده و در نتیجه تخریب استخوانی شبیه بیماری پریودنتال دردناک باشد . پالپ دندانی ممکن است در نتیجه ازهم گسیختگی جریان خون نکروز شود ، بنابراین یک آبسه دندانی حاد ممکن است اولین نشانه بدخیمی باشد . توموری که دیواره خلفی سینوس را سائیده است ، ممکن است به اعصاب آلوئولار خلفی فوقانی آسیب برساند و سبب بی حسی دندانها و لثه در ناحیه مولرهای ماگزیلا شود . گسترش به حفره تحت گیجگاهی ممکن است گانگلیون اسفنوپالاتین را درگیر نماید و سبب بی حسی کامل یا گزگز در کام سخت شود . از طرف دیگر عصب ماگزیلاری ممکن است صدمه ببیند و سبب بی حسی قسمت فوقانی صورت و لبها شود . اگر عضله تریگوئید داخلی گرفتار شود ، تریسموس ایجاد می شود .

سقف حفره سینوسی بسیار نازک است و براحتی دچار فرسایش می شود . گسترش تومور به این ناحیه ممکن است عصب زیر چشمی را گرفتار نموده و سبب بی حسی صورت و تغییر در مردمک چشم ( چشم بسمت بالا کشیده می شود ) ، افتادگی پلک و دوبینی شود. بعلت انسداد مجرای بینی اشکی بیمار ممکن است دچار اشک ریزش شود ( بجای ورود اشک به داخل بینی ) تومور ممکن است به حفره بینی گسترش یافته و سبب انسداد نسبی و ترشح بینی شود .

علائم و نشانه ها :

-علائم و نشانه ها در مراحل پیشرفته بیماری بروز می کند و به مسیر انتشار تومور بستگی دارد .

-ممکن است مشابه علائم بیماری های دندانی و غیر دندانی دیگر باشد .

آزمایش های تشیخصی :

در تشخیص دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی بدخیمی معاینه غدد لنفاوی لازم است

معاینات غددلنفاوی :

-در ترشحات سینوس فک بالا به سمت غدد تحت فکی و غدد گردنی عمقی فوقانی درناژ می شوند لنفادنوپاتی احتمالاً نشان دهنده حالت متاستاتیک تومور است . هرچند که ، غدد پشتی حلقی میانی غیر قابل لمس بوده و در نتیجه ممکن است متاساز تشخیص داده نشود .

 -ارجاع بیماران با دردهای فکی صورتی با منشاء غیر دندانی به متخصص جهت آزمایشات تخصصی : که ممکن است شامل سینوسکوپی ، رادیوگرافی ( نماهای پس سوی چانه ای اروژن های اولیه را نشان نخواهند داد ) ، توموگرافی و بیوپسی شود .

-نورومای شنوایی  بیشتر از سایر تومورها ، درد صورتی را تقلید می کند.

·  متاسفانه ، در زمینه کشف ضایعه ، درد بندرت در سرطان دهانی اولیه مشاهده میشود .

-مخاط دهان : هرپس زوستر و هرپس جنیکولیت

– عضلات فکین /جونده

-اختلالات مفصل گیجگاهی فکی شامل

-سندرم اختلال عمل دردناک مفصل گیجگاهی فکی

– سندرم استئوآرتریت

 -روما توئید آرتریت

-ترومای تکاملی

-انکیلوز

-عفونت

-نئوپلازی

سندرم اختلال عمل دردناک مفصل گیجگاهی فکی (  PDS ) ( آرترومایالژیای صورتی )

-شایعترین مشکل در مفصل گیجگاهی فکی یا اطراف آن است .

-هر دو جنس به میزان یکسان درگیر شده اما خانم ها ۵ برابر آقایان جهت درمان مراجعه      می کنند .

-معمولاً بیماران بین ۱۵ تا ۴۰ سال دچار این مشکل می شوند .

علائم  (  Symptoms )

-درد گنگ ، یکطرفه یا دو طرفه در مفصل گیجگاهی فکی و یا عضلات اطراف آن وجود دارد که گاهی  اوقات در حین بیدار شدن ویا در زمان غذا خوردن و صحبت کردن رخ  می دهد .

– اگر درد دو طرفه باشد ، یک سمت معمولاً بیشتر درگیر است .

-گاهی ممکن است مفصل گیجگاهی فکی درحالتی که دهان بیمار باز و بسته است ، قفل شود صدای مفصل گیجگاهی فکی اغلب بصورت صدای تق کردن (  Click ) ، صدای خراشیدن یا بهم سائیدن شنیده می شود .

-سردردها ، درد صورتی و در مربوط به گردن گزارش شده است .

-سردردها معمولاً در ناحیه گیجگاهی بوده و اغلب در حین بیدار شدن است . ولی می تواند در بقیه روز نیز وجود داشته باشد . معمولاً درد بصورت گنگ است . برخلاف میگرن ، خصوصیات مرتبط با میگرن مثل ترس از روشنایی یا حالت تهوع وجود ندارد .

-درد دوره ای بوده و پس از مدتی معمولاً بر طرف می شود ولی ممکن است مجدداً عود کند .

-در پرس وجو ، بعضی بیماران اظهار می کنند که درد با استرس فیزیولوژیک آغاز شده و یا بدتر می شود .

-صداهای مفصلی ممکن است شنیده شود صدای مفصلی (  Clicks ) در نتیجه جابجایی دیسک آرتیکولار از سرکندیل و سپس قرار گرفتن در موقعیت صحیح ایجاد می شود . هرچند که صداهای مفصلی در بیماران بدون PDS هم رایج است .

-درد ممکن است در اثر لمس مفصل گیجگاهی فکی و عضلات جونده ایجاد شود ( به فصل ۳ رجوع شود ) عضلات جونده ممکن است دچار هایپرترونی شوند ( بدلیل اعمال پارافانکشن مثل دندان قروچه شبانه )

-حرکت مندیبل ممکن است محدود شود و احتمالاً انحراف درچرخه باز و بسته کردن رخ میدهد .

-عادات دانی مثل پارافانکشن در ۵۰% از نمونه ها دیده می شود .

-موارد زیر نشانه وجود براکسیم در بیمار است .

-مشاهده کنگره ای بودن لبه های کناری زبان ، شیاردار شدن مخاط باکال ، سایش دندان ها ، گود شدگی دندانها ، سایش ترمیم ها ، شکستگی ، اکسپوز عاج و حساس شدن دندانها .

– نا هماهنگی اکلوزالی کمتر بعنوان یک فاکتور اتیولوژیک اولیه در ایجاد   PDS مورد توجه قرار میگیرد . با این وجود ممکن است که تداخلات اکلوزالی بعنوان فاکتورهای کمک کننده در ایجاد دندان قورچه باشند .

علل روانشناختی ( سایکولوژیک )

– اضطراب ، افسردگی و اختلالات جسمی ( از جمله هیپوکندریا ) فاکتورهای کمک کننده ( و اغلب شرکت کننده ) در ایجاد PDS هستند .

-میزان شیوع افسردگی در PDS 5 برابر بیشتر از جمعیت عمومی است .

آزمایشهای تشخیصی

– آزمایشات بالینی و رادیوگرافیک معمولاً آسیب ( پاتولوژی ) مفصلی را نشان نمی دهند.

-از آنجا که تغییرات رادیوگرافیک مفصل تنها در بیماری دژنراتیو دیده می شود .

– برای تشخیص PDS باید احتمال وجود بیماری ارگانیک رد شود .

– سرددر به تنهایی یا صداهای مفصلی بدون درد نقش تشخیصی در PDS ندارد .

درمان :

– از آنجائیکه در بیشتر موارد علائم خود بخود محدود شونده هستند ، درما ن باید محافظه کارانه و برگشت پذیر باشد .

– اطلاعات مربوط به بیماری را جمع آوری کنید و در مورد شیوع و خود محدود بودن آن تاکید نمائید .

-رژیم غذایی نرم ، و حذف جویدن آدامس را در نظر داشته باشید .

-به کار بردن حرارت مرطوب یا التراسوند در عضلات دردناک و فیزیوتراپی ، بعنوان اعمالی مفید پیشنهاد شده اند .

-تجویز داروهای مسکن

-تجویز داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام که یک شل کننده عضله وضد اضطراب بوده و mg 5 یک ساعت قبل از خواب و سپس mg2 دوبار در روز برای حداکثر ۱۰ روز

– تجویز داروهای ضد افسردگی

– اسپلینت های اکلوزالی بطور متنوع

-تنظیم اکلوزالی دندانهای طبیعی با سایش انتخابی برگشت ناپذیر بوده و توصیه نمی شود .

استئوآرتریت :

نادر است . صدای که پیتوس در مفصل شنیده می شود که نشانه وجود بیماری دژنراتیو در مفصل است . ممکن است با درد اطراف گوش همراه باشد اما درگیری عضلات جونده وجود نداشته باشد . تصویرهای رادیوگرافی ( مانند پانورامیک ، ترانس فارنژیال ، ترانس کرانیال مایل جانبی در دو حالت باز وبسته ) بیماری مفصلی دژنراتیو   ( DJD ) را نشان خواهند دارد . صدای کرپیتوس در مفصل شنیده می شود . مفصل گیجگاهی فکی بندرت علامت دار بوده و تشخیص بیماری معمولاً در مفاصل دیگر داده شده است .

باعث شکستن کندیل یا آرتریت تروماتیک می شود . درد و تریسموس آرتریت تروماتیک بعد از یک هفته بهبود می یابد . ترومای کوچک ناشی از اعمال پارافانکشن باعث ایجاد علائم مزمن می شود .جابجایی کندیل معمولاً نتیجه تروما است و بندرت ایجاد می شود . جابجایی کندیل بدنبال خمیازه کشیدن بسیار بندرت رخ می دهد .

نقایص تکاملی

-به ندرت ایجاد می شوند .

-نواقص تکاملی عبارتند از هایپرپلازی ( هایپر پلازی شایعتر بوده و منجر به افزایش فورمیتی اکلوزالی و صورتی میشود ) هایپوپلازی و آپلازی می باشد .

-انکیلوز ( در کشورهای پیشرفته نادراست )

– بدنبال تروما ، عفونت یا دیگر شرایط التهابی ایجاد می شود .

-عفونت ( در کشورهای پیشرفته نادر است )

– بدنبال ترومای منتشر به مفصل یا گسترش عفونت از گوش میانی یا ساختمانهای دیگر ایجاد میشود .

-نئوپلازی ( نادر است )

-استئوما ، کندروما ، کندروسارکوما ، کراسینومای ثانویه

بیماری مربوط به گوش ها

اوتیت گوش میانی ( التهاب گوش میانی ) :

بیماران ممکن است درد در ناحیه مفصل گیجگاهی فکی  به دندانپزشکی مراجعه کنند.بندرت عفونت ممکن است گسترش یافته و سبب ایجاد یک آرتریت عفونی مفصل گیچاهی فکی  (  TMJ ) شود .ممکن است عصب صورتی ( زوج ۷ مغزی ) را درگیر کرده و منجر به بی حسی یکطرفه صورت شود .حدود ۵۰% آبسه های مغزی از گسترش عفونت گوش میانی ایجاد می شوند .

بیماری مربوط به چشمها

گلوکوما :

 ناشی از افزایش سریع فشار داخلی چشم می باشد .

علائم :

درد چشمی یکطرفه شدید و دائمی که بالای چشم متمرکز شده است ولی ممکن است به سمت دیگر صورت انتشار یابد .

– استفراغ و از دست دادن دید ممکن است رخ دهد .

– چشم بسیار سخت میشود که ناشی از افزایش فشار داخلی چشم است .

-مردمک کند ، سبز آبی ، بیضوی و متسع بوده و قرنیه تار ( مه آلود ) میباشد .

درمان :

ارجاع فوری به چشم پزشکی

دردهای ناشی از اختلالات روحی – روانی

درد صورتی آتیپیک

نسبت مشخصی از بیماران که دچار درد صورتی هستند از درد صورتی آتیپک رنج میبرند .برای تشخیص این بیماری ابتدا باید احتمال وجود بیماری دیگر رد شود .  از آنجائیکه هیچ ضایعه ارگانیکی در درد صورتی آتیپیک دیده نمی شود ، این امر باعث می شود تا درد را بعنوان یک حالت روانی رها کنیم . با این حال این درد برای بیار همانند درد التهاب پالپ خواهد بود . و اگر درمان نشود ، بعضی از بیماران ممکن است حتی برای خودکشی اقدام کنند .همچنین باید خار نشان کرد که درد سایکوژنیک ، ایمنی در برابر پوسیدگی یا کارسینوما ایجاد نخواهد کرد .

تاریخچه پزشکی :

امکان وجود تاریخچه افسردگی یا اضطراب

تاریخچه دندانپزشکی :

بیمار ممکن است به دندانپزشکان ، پزشکان و متخصصان دیگر مراجعه کرده و با شکست در برطرف شدن درد مواجهه شده باشد . بیماران ممکن است تجربه کشیدن های پشت سرهم دندانها در تلاش برای حذف درد نیز داشته باشند . عمدتاً خانم ها ( ۷۰%‌) درگیر هستند و معمولاً در بزرگسالان دیده می شود .

علائم :

-درد بصورت مبهم ، پیوسته و گنگ می باشد و هر روز در تمامی اوقات وجود دارد . اگرچه فک بالا اغلب درگیر است اما درد بطور ضعیفی لوکالیزه می شود .

-درد ممکن است بصورت یکطرفه آغاز شود اما اغلب از خط وسط عبور می کند.   ( بر خلاف دیگر دردهای صورتی )

-پیوسته بودن درد ( اغلب برای سالها ) ، فقدان فاکتورهای تحریک کننده و فاکتورهای از بین برنده درد و نبودن یافته های بالینی (‌بدون پاتلوژی مشخص ) از خصوصیات این بیماری می باشد .

-علیرغم اینکه وجود درد غیر قابل تحمل توصیه می شود . خواب بیمار تحت تاثیر قرار نمی گیرد .

– توزیع درد با مرزهای آناتومیکی ارتباط مشخصی ندارد . بنابراین ممکن است که بیمار درد را در خط وسط صورت یا بطور دو طرفه و یا در زمینه دو و یا چند عصب حسی احساس کند .

-توصیف درد گاهی عجیب می باشد مثلاً ( شبیه مورچه هایی که روی صورتم

-بیماران ممکن است لیست کاملی از اختلالات و زمان وقوع آنها را ارائه نمایند .

– این بیماری اتولوژی مشخص ندارد

– اغلب پاسخ متنوع و متغیری به تستهای حیاتی دندان ( و ایتالیتی تست ) وجود دارد .

– اعصاب جمجمه ای سالم هستند .

درمان :

 بیمار را به یک مرکز درمانی مناسب ارجاع دهید . به بیماران بالغ توصیه می شود که به یک روانپزشک مراجعه کنند زیرا درمان بطور معمول بصورت روان درمانی می باشد . ( برای مثال روان درمانی ، داروهای ضد اضطراب ، داروهای ضد افسردگی ) ، علاوه بر این ، یک بیمار افسرده با درد مداوم ممکن است سعی به خود کشی نماید .

درد دندانی آتیپیک  (Atypical Odontalgia )

درد دندانی آتیپیک نوعی درد آتیپیک صورتی است که بیمار آنرا به درد دندانی نسبت  می دهد .

علایم :

– اتیولوژی آن مشابه دیگر دردهای آتیپیک صورت است اما بیمار مشخصاً درد را به یک دندان نسبت می دهد .

-درمانهای متعدد دندانپزشکی مانند کشیدن دندانها توسط دندانپزشکان متفاوت انجام شده اما بهبودی درد ایجاد نگردیده است .

-پس از معالجه ریشه یا خارج نمودن دندان مشکوک ، درد معمولاً به محلی نزدیک همان دندان مهاجرت می کند . ( معمولاً به دندان مجاور )

-نشانه خاصی وجود ندارد ، برای تشخیص این بیماری باید احتمال سایر بیماریها را رد کرد.

درمان :

-توقف درمان دندانپزشکی و ارجاع به کلینیک مناسب

-سندرم سوزش دهان (  Burning Mouth Syndrome )‌

-اکثر مبتلایان زنان پنجاه ساله یا بیشتر می باشند . ( نسبت زن به مرد ، هفت به یک می باشد).

– علت و اتیولوژی ، عوامل روحی و سایکولوژیک شامل ترس از سرطان ، افسردگی ، نگرانی و اضطراب می باشد .

علائم :

-درد سوزشی ثابت و شدید که معمولاً دو طرفه است و ماهها و سالها تداوم دارد .

-معمولاً با غذا خوردن برطرف می شود .

-در بیشتر اوقات زبان درگیر می شود اما غشاهای مخاطی دیگر نیز ممکن است مبتلا شوند.

-علیرغم درد مداوم و شدید ، اختلالی در خواب ایجاد نمی شود .

– در مناطق دردناک هیچگونه ناهنجاری غشای مخاطی دیده نمی شود .

تست های تشخیصی جهت رد بیماریهای ارگانیک 

۱-  خون شناسی

۲-   آزمایش عملکرد تیروئید

۳-   معاینه دندان مصنوعی

۴-  آزمایش و بررسی جریان بزاق

۵-   معاینه اعمال پارافانکشن

۶-  تست سواب ، اسمیر یا ترشحات دهانی جهت بررسی عفونت کاندیدا

-عوامل روحی روانی

-ترس از سرطان : از بیمار در مورد شدت ترس او از سرطان سؤال شود و میزان ترس از صفر تا ده درجه بندی شود . در صورت عدم ترس از سرطان ، درجه صفر و اگر شدیداً احساس و نگران از سرطان باشد شماره ۱۰ درجه بندی می شود .

-معاینه منظم بیمار از دهان خود با آینه ممکن ترس از سرطان را نشان دهد .

-بیماران ممکن است دوست یا وابسته به شخصی که سرطان دارد ، باشند .

درمان :

-وقتی عوامل دیگر رد شدند بیمار باید به یک متخصص روانپزشک ارجاع داده شود .

-داروهای ضد افسردگی و رفتار درمانی ممکن است در درمان مفید باشند .

تشخیص افتراقی سوزش دهان

– سایکوژنیک-سندرم سوزش دهان-کمبود تغذیه ای– ویتامین -آهن– اسید فولیک-عفونت ها-کاندیدا-دیگر عوامل-عدم راحتی دندان مصنوعی-خشکی دهان– آلرژی–  دیابت قندی